HDP barajı aşar mı?

 Durum gerçekten kritik, çünkü son yıllardaki seçimlerde sıklıkla dile getirilen "bu seçim rejimin kırılma noktalarından birisini yaratabilir" değerlendirmesinin artık pratik bir karşılığı var. Bu da başkanlık sistemi...

Herkes farkında ki "başkanlık sistemi" adı altında yürütülen çaba bir tür memleket yönetiminde şekli değişiklik değil. Tayyip Erdoğan'ın sınırsız yetkilerle saltanatını ilan etmesi anlamını da taşıyor bir yandan.

AKP'ye oy veren seçmenlerin en azından bir kısmı da dâhil olmak üzere bu türden, "tüm gücün tek bir elde toplanmasından" rahatsız olan önemli bir toplumsal kesim de oluşmuş durumda.

Seçimlere iki ay kala aslında niyetler de açıkça beyan edilmiş durumda. Tayyip Erdoğan "bu meseleyi güzellikle parlamentoda çözelim" havasında. Ahmet Davutoğlu ise kendisi açısından bir yetersizliği de kabul eden bir yaklaşımı göze alarak seçim beyannamesine "başkanlık sistemini" yerleştirmiş durumda.

Bu saltanat ortamı belli oldu ki, "İç Güvenlik Yasası" ile birlikte bir baskı rejimine doğru yürüyecek. İtiraz edenler, muhalefet edenler sistemin tüm baskı mekanizmaları devreye alınarak etkisizleştirilmeye çalışılacak.

Bu tabloyu ne engeller?

AKP'nin tek başına iktidar olamayacağı bir vekil sayısına gerilemesi ya da en azından Anayasa değişikliğini sağlayacak bir güce ulaşamaması.

Yani durum artık bir "seçim matematiği" hesabına dayanmış durumda.

Bu matematik oluşur mu?

Aslında hem teorik olarak hem de olasılık olarak çok güçlü bir şekilde oluşma ihtimali var.

Yolsuzluk, hırsızlık, otoriterleşme, başta dış politika olmak üzere hemen her alanda yıpranmış bir AKP'nin ciddi oy kaybına uğrayacağına dair epey bir emare var aslında ortada.

AKP'nin şu veya bu yöntemle seçmen kitlesi haline getirdiği muhafazakâr-milliyetçi oyların MHP'ye yönelmesi, CHP'nin ön seçimden aldığı güçle oylarını artırması ve HDP'nin barajı geçmesi bu ihtimali çok ama çok güçlendirir.

AKP'den MHP'ye bir oy geçişi olduğu çok açık bu nedenle belki de hiçbir şey yapmadan MHP bu seçimlerde ciddi oranlar da oy alacak.

CHP'de ön seçimin partiye bir hareketlilik kattığı, ön seçim sonuçlarına bakıldığında daha sol ve emekten yana adayların ülke genelinde öne çıkmasının yaratacağı olanaklar da ortada. Bunlara bağlı olarak bir oy artışı beklenmelidir.

Geriye kritik şu soru kalmaktadır; HDP barajı aşacak mı?

Şüphesiz bu tartışma daha doğrusu "siyasi tahmin" çok laf kaldırır.

Bundan iki ay önce bu soru bana sorulsa "ortada, sınırda ancak mümkün" türünden bir yanıtım olurdu sanırım.

Ancak seçime iki ay kala HDP'nin barajı aşacağına dair inancım daha güçlenmiş durumda.

Bu düşüncem kuşkusuz ankete dayalı ölçümlerin bir sonucu değil. Bir tür "siyasi hissiyat" demek daha doğru olur. Bu nedenle yanılırsa "hislerim" yanılmış olur.

Neden böyle düşünüyorum?

1- Kobane'de ciddi bir kırılma yaşandı. "Kobane düştü düşecek" diyen Recep Tayyip Erdoğan Kürt seçmenin "duygu dünyasının" epey dışına düştü. Bu nedenle AKP'ye oy veren bir kısım Kürt seçmenin artık HDP'ye oy vereceğini söylemek yanılgı olmaz.

2- Yukarıda anlatmaya çalıştığım gerekçeler nedeniyle HDP'nin barajı aşması artık HDP'lilerin sorunu olmaktan çıkmış ve Tayyip Erdoğan'ın saltanatına karşı tepki duyanların da bir sorunu haline gelmiştir. Bu nedenle memleketin batı yakasından HDP'ye birçok AKP karşıtı sol/sosyalist oyun desteğe dönüşeceği beklenmelidir. Bu yöndeki açıklamalar ve destek çağrıları gün geçtikçe artmaktadır.

3- Herkes HDP'ye saldırıyor, eleştiriyor ve belli ki kaygı duyuyor. AKP, CHP ve MHP'nin hedefinde en çok HDP var. Garip olan ise bu üç parti de aynı şekilde, diğer rakiplerini HDP ile açık veya gizli işbirliği yapmakla suçluyor HDP de bu sisteme karşı tek ciddi güç olarak bir görüntü sergiliyor. Hem de hedefi mütevazı bir oran yani yüzde 10'u aşmak olduğu halde.

4- Başkanlık sistemi tartışmalarında başlangıçta oluşturulmaya çalışılan, "HDP'nin barajı aşamayacağını bile bile sırf Erdoğan'ın elini güçlendirmek için seçimlere parti olarak girdiği" yolundaki komplo teorileri artık bitti. Tüm hayatını "komplo teorileriyle yaşayan" paranoid bir grubu ihmal edersek, bu lafları duymuyoruz bile. Oysa bir ara çok revaçtaydı bu sözler.

Selahattin Demirtaş'ın, "seni başkan yaptırmayacağız" çıkışı bu yaklaşımları boşa çıkarttı. Diğer yandan bu değerlendirmelerin yapılmaması HDP'nin barajı aşmaya yakın olduğunun kanıtı olarak düşünülebilir.

5- Tayyip Erdoğan'ın Haziran Seçimleri'ni bir "başkanlık sistemi" seçimine çevirmesi HDP açısından ciddi bir olanak yaratabilir. Eğer "HDP barajı aşarsa başkanlık sistemi olmaz" duygusu yaygınlaşırsa HDP'ye alakasız kesimlerden oy gelmesi gibi bir sonuç da ortaya çıkabilir.

6- Selahattin Demirtaş faktörü önemli bir faktördür. HDP genel seçim kampanyasını, Demirtaş'ın yakalamış olduğu "siyasi sempati" üzerine kuracak gibi görünmektedir. Bu durum ciddi olanaklar yaratabilir. HDP'nin diğer adayları da Demirtaş'ın gösterdiği "siyasal sevimliliği" devam ettirebilirse bunun oya yansımaları olacaktır.

Bu nedenle gazeteci-yazar Ruşen Çakır'ın ifade ettiği gibi Erdoğan, Davutoğlu, Arınç ve hükümet yanlısı gazetecilerin Demirtaş'a alabildiğine saldırıyor olmaları bunun isabetli bir strateji olduğunu göstermektedir. İktidarın "Demirtaş kötü, çevresi iyi" şeklinde özetlenebilecek yaklaşımının tam karşısında bir tür "Demirtaş iyi, çevresi kötü" yaklaşımı da çıkmaktadır. Bu yaklaşımların ikisinin de HDP'yi hiç anlamadığı ancak bir tür seçim "atraksiyonu" yaptığını da unutmamak gerekir.

7- Şimdiden gözlemlenen ve sol/sosyal demokrat ailelerdeki oy paylaşımında yaşanan gerçekler de HDP'nin barajı aşmasını kolaylaştıracaktır. Ailelerin gençleri ve yeni oy kullanacakları "oyum HDP'ye" derken, ailenin büyükleri babamızın partisinden şaşmayız "oyum CHP'ye" demektedir.

Bu konuda ihtimaller ve öngörüler şüphesiz artırılabilir. Ben burada durayım ve niyetimi ve duygumu beyan edeyim.

Sırayı bozmak, düzene itiraz etmek, saltanatı geriletmek iyidir. Nefes alacak olanaklar yaratır.

HDP'nin barajı aşması bu memlekete olanaklar sağlar, iyi gelir.

Bu yazı niyet olarak Alper Taş'ın hoş twett'i ile bitsin...

"CHP'nin oyları artsın, HDP barajı aşsın. Bu iki parti koalisyon kursun. Biz de onlara muhalefet edelim."

Ne güzel olur.

twitter.com/bulentaslanhan