Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği: KADES tüm telefonlarda çalışmalı

PELİN AKDEMİR / BURSAPORT

İçişleri Bakanlığı’nca 2018 yılında kadın ve çocuklara şiddeti önlemek için uygulamaya alınan Kadın Destek Uygulaması (KADES), sadece Android telefonlarda, internet ve konum bilgisi açıkken kullanılabiliyor.

KADES imdat çağrısının bazen görünmediği, emniyet birimlerinin olay yerine geç geldiği durumlarda kadınların şiddete maruz kaldığı, hatta ölümle sonuçlanan olayların yaşandığı örnekler mevcut. Kadın örgütleri ise KADES uygulamasındaki aksaklıklara dikkat çekerek düzeltilmesi gerektiğini söylüyor.

İNTERNET VE KONUM BİLGİSİ SÜREKLİ AÇIK OLMALI

Android telefonlara indirilen uygulama, kimlik numarası girerek ve Emniyet Genel Müdürlüğü serverlarından gelen aktivasyon kodu ile aktifleştirilerek kullanılabilir hale geliyor. Uygulamanın kullanılması için internet ve konum bilgileri sürekli açık olmak zorunda.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bağlı Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinde (ŞÖNİM), kadınların KADES uygulamasını tanıması da sağlanıyor. Mahkeme tarafından adreste gizlilik kararı bulunan kadınlara, KADES uygulamasını kullandıkları zaman adreslerine ŞÖNİM üzerinden ulaşılıyor. Fakat KADES uygulaması devreye girmediğinde kadınlar şiddet mağduru olabiliyor, hatta ölümle sonuçlanabiliyor.

Çanakkale’nin Çan ilçesinde boşanmak üzere olduğu erkek İlker Mustafa Kuloğlu tarafından kaçırılan İ.K., 60 saat sonra şiddete uğramış bir şekildeilçeye bağlı köyündeki evinde bulundu. Cinsel saldırıya maruz kalan İ.K., KADES uygulamasına üç kere bastığını ancak imdat çağrısının görülmediğini ifade etti.

Rize’de eşi Ramazan Dursun tarafından şiddet gören Ö.D. hayatını kaybetti. Ö.D.’nin olayın yaşandığı gün KADES uygulamasına başvurduğu, olay yerine gelen polis ekiplerine eşinin korkusundan dolayı şikayetini geri çektiği öğrenildi.

‘EĞER TEK BİR KADIN OLSAYDI ÖLMÜŞ OLURDU’

İsmini vermek istemeyen bir kadın, Bursa’nın Osmangazi ilçesinde yaklaşık altı ay önce yaşadığı olayda KADES uygulamasına üç kere bastığını, emniyet ekiplerinin gelmemesi üzerine emniyeti aradığını anlattı. Teyzesinin boşanmak üzere olduğu erkek tarafından bıçakla tehdit edildiğini söyleyen kadın, emniyetin bulunduğu yere yakın olmasına rağmen ekiplerin KADES uygulamasını kullanmasından 40 dakika sonra olay yerine geldiğini belirtti. Karakolu defalarca aradığını da ifade eden kadın, “Eğer ben o arbedede emniyeti tekrar arayabilecek durumda olmasaydım ölmüş olabilirdim. Biz kalabalıktık. Eğer tek bir kadın olsaydı ölmüş olurdu” dedi.

Emniyetin tutumunu eleştiren kadın, “Tehdit altında olduğumuz için arıyoruz. Panik halinde olduğum için telefonda bağırdım. Emniyet neden çok aradık diye şikâyet ediyor. ‘40 dakika geçti üzerinden olay yerine gelmek için ölmemizi mi bekliyorsunuz’ dedim. Geldiklerinde de sitem ettiler” diye konuştu.

Dilek Üzümcüler

‘KADES BÜTÜN TELEFONLARDA KULLANILABİLİR OLMALI’

Emniyetin iyi işleyen uygulamalarından birinin KADES olduğunu ifade eden Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği Kurucusu ve Başkanı Dilek Üzümcüler ile uygulamanın eksik yönlerini de konuştuk. Üzümcüler, KADES uygulamasının sadece android telefonlarda değil bütün telefonlarda kullanılabilir olması gerektiğine işaret etti. Bir diğer düzeltilmesi gereken durumun konum bilgisinin açık olması halinde uygulamanın kullanılabilir olmasına değinen Üzümcüler, “Kadının beyan ettiği adreste bulunması gerekiyor. Konum bilgisinin sürekli açık tutulması gerekiyor fakat kötü kişiler tarafından da adresin bulunabilir olması açısından bir sakıncası da var” diye konuştu. 

Danışanları arasında veya gelen telefonlar içerisinde emniyet ekiplerinin olay yerine geç intikal ettiği gibi bir şikayetle karşılaşmadıklarını aktaran Üzümcüler, KADES uygulamasının sadece şiddet gören değil her kadın tarafından kullanılması gerektiğini vurguladı:

“Şiddet öğrenilir. Şiddet her an, her yerde karşımıza çıkabilir. KADES, ısrarlı takip, dijital şiddet konularında da destek veren bir sistem. Sadece şiddet tehdidi alan kadınlar değil, her kadın bu uygulamayı telefonunda bulundurmalı. Üniversiteye giden genç kadınlara da öneriyoruz. Çünkü üniversitelerde gerçek anlamda ciddi bir şiddet var. Özellikle genç kadınlar, uygulamayı daha çok kullanıyorlar.”

‘İŞİTME VE GÖRME ENGELLİ KİŞİLER İÇİN DE KULLANILABİLİR OLMALI’

Üzümcüler, KADES uygulamasını kullanan bir kadının şiddet gördüğü kişiye yönelik korkusundan ‘şikayetçi değilim’ dese bile emniyet tarafından şikayetçi olunmuş kabul edilerek işlem yapılması gerektiğini de vurguladı ve “KADES’e bastıysa şikayetçidir anlamına geliyor” diye ekledi. Konum bilgisinin açık olmasının önemli olduğunu belirten Üzümcüler, uygulamanın iyileştirilmesi için yapılması gerekenleri sıraladı:

“Sistemdeki aksayan yönler için yenileme yapılıyor. Telefon şirketlerinin de konum bilgisi açık olmadan kadınlara ulaşabilirliği arttıracak uygulama üzerine çalışmalar yapılıyor. Ayrıca ülkemizde her ülkeden insan var. Dil çeşitliliği artmalı. Android olmayan telefonlarda da uygulama kullanılabilir olmalı. Konum bilgisi açık olmadan da kadınlar uygulamayı kullanabilmeli. İşitme engelli, görme engelli kişiler için de KADES uygulaması kullanılabilir olmalı. Sadece sağlıklı insanlar şiddete uğramıyor.”