'Çiftçinin kara gün dostu olan TMO, çiftçiye kara gün yaşatan kuruma dönüştü'

CHP Bursa Milletvekili ve PM Üyesi Orhan Sarıbal, TBMM'de düzenlediği basın toplantısında, TMO'nun son günlerde yaptığı hububat ithalatı kararlarını değerlendirdi.

AK Parti'nin iktidarda olduğu 2003 - 2020 döneminde 105 milyon ton hububat ithal edildiğini ve karşılığında 27,7 milyar dolar para ödendiğini hatırlatan Sarıbal, 2019 yılında 14 milyon ton hububat ithalatına 3,2 milyar dolar para ödenerek Cumhuriyet döneminin ithalat rekoru kırıldığını vurguladı. 2020 yılında 13 milyon ton hububat ithalatına 3 milyar 136 milyon dolar ödendiğini aktaran Sarıbal, bu yıl yeni ithalat rekorları kırılacağını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"AKP döneminde 72 milyon ton buğday ithalatına 19 milyar dolar ödendi. 2019 yılında 9,8 milyon ton buğday ithalatına 2,3 milyar dolar para ödendi. Dünya ve Cumhuriyet döneminin ithalat rekoru kırıldı. 2020 yılında ise 9 milyon 750 bin ton buğday ithalatı ile Dünya'da en fazla buğday ithal eden ülke olarak rekor kırdık. Karşılığında 2,4 milyar dolar ödedik. Üstelik 2017 yılında yüzde 130 olan buğday gümrük vergisi 2020 sonunda sıfırlandı.

2021'nin ilk 5 ayında 2 milyon 655 bin ton buğday ithal edildi. Karşılığında 755 milyon dolar ödendi. Yine bu yılın ilk 5 ayında 325 bin ton arpa ithal edildi, karşılığında 82 milyon dolar ödendi.

Piyasada fiyatlar TMO'nun alım fiyatlarının çok üzerine çıkınca, çiftçi ürününü piyasaya vermeye başladı. Özellikle yem fiyatları hızla yükselince de TMO, her zaman yaptığı gibi ithalata sarıldı.

Bilindiği gibi TMO 24 Haziran 2021 tarihinde 320 bin ton arpa, 30 Haziran 2021'de ise 395 bin ton buğday ithalat olmak üzere 715 bin ton hububat ithalat ihalesi yapmıştı.

TMO bu pazartesi de (12 Temmuz) 440 bin tonluk arpa ithalatı için ihale yaptı. 29 Temmuz 16 Ağustos tarihleri arasında teslim edilecek olan ithal arpanın fiyatı ton başına 236 ile 242 dolar arasında değiştiği ifade ediliyor. 395 bin ton buğday ithalatı ise dün yapıldı. Tonu 258 dolardan alınacak buğday 16-30 Ağustos'ta teslim edilecek. TMO böylece son 2 hatada 1 milyon 550 bin ton hububat ithalatı ihalesi gerçekleştirmiş oldu."

"Hasat döneminde ithalat olmayacak demişlerdi"

Geçen yıl Aralık ayında Tarım ve Orman Bakanı, bakanlığının bütçesi görüşülürken, "Hasat döneminde ithalat yaptırmayacağım" sözü vermesine rağmen, henüz biçerdöverler tarladan çıkmamışken, buğday ve arpa ithalatının başladığını kaydeden Sarıbal, "TMO çiftçimizden donunu 1750 liradan aldığı arpayı, dışarıdan 2 bin 328 liraya aldı. Bu arpayı içeriye iç piyasada 1 bin 950 liradan verdi. Aradaki fark kamu zararı olarak yazıldı. Hem çiftçinin ürünü para etmedi hem kamu zarar etti" diye konuştu.

"'İhraç ediyoruz' iddiası doğru değil"

AK Parti iktidarlarının buğday ithalatına yönelik eleştirilere hep "biz tarımsal ürünleri işleyip satmak için ithal ediyoruz" karşılığını verdini belirten Sarıbal, bunun doğru olmadığını belirterek, "Örneğin, 2020 yılında 9 milyon 750 bin ton buğday ithal ettik. Bunun 5 milyon 160 bin tonu un, makarna, bulgur, irmik, bisküvi olarak ihraç edildi. Aradaki 4,5 milyon tondan fazla buğday yurt içinde kullanılmış görünüyor. Yani AKP iktidarı Dahilde İşleme Rejimi (DİR) dediğimiz şekilde işleyip satmak için değil, yurt içinde kullanmak için buğday ve arpa alıyor" dedi.