Surların ötesinde, zamanın içinde: Zindan Kapı notları

PELİN AKDEMİR / BURSAPORT

Adını Bitinya Kralı I. Prusias'tan alan Bursa'da Gazeteci Necati Kartal ve Zafer Opsar, 17 Ekim 2021 yılında yeniden ayağa kaldırılan Zindan Kapının derinliklerinde tarih keşfindeler...

Barış Kabalak'ın sanatıyla saatler geriye aksın...

Pınarbaşı’ndayız... Fetih Kapı'dan içeri giriyoruz... Osmanlı’nın Bursa’ya ilk kez girdiği yerdeyiz.

Bir tarafta en az bin yıllık Bizans surları bir tarafta hepsi birbirinden farklı evler… Surların arasında çelik konsültasyondan bir kapı…

Milattan önce 2. yüzyıla tarihlenen Bitinya Kralı I. Prusias tarafından, Kartacalı General Hannibal’ın önerisiyle inşa edilen sur duvarlarının defalarca restorasyon görmüş halinin yanından yürüyoruz.

Surların 6 kapısından biri olan Zindan Kapı, Roma, Bizans ve sonra Osmanlı dönemlerinde de kullanılmış. Surların bitiminde Zindan Kapı’dan geçerek içeriye giriyoruz. Kapıda bir Yeniçeri bizi karşılıyor. Bursa’nın bir otomotiv kenti olduğunu gösteren, amortisör, disk, plaka, dişlilerden yapılmiş Yeniçeri’nin elinde sanatçının ismi yazıyor: Rüçhan Keçeci.

Bahçeden geçerek, ‘ücretsiz’ yazısının bulunduğu masada oturan müze görevlisine selam vererek içeriye giriyoruz.

‘Kanlı Kuyu’ olması sebebiyle her tarafın kırmızı yansıtıldığını düşünüyorum.

Gazeteci Necati Kartal öldürülmesi toplum tarafından iyi karşılanmayan, prensler, ordu komutanları gibi kişilerin Zindan Kapı’da hapsedildiğini anlatırken Cilimboz Deresi’ne uzanan Kanlı Kuyu’ya bakıyoruz. Zindan Kapı’nın terasında Bursa’nın gökyüzüne dokunmak isteyen binalarının manzarası eşliğinde Cilimboz Deresi’ni de suyu neredeyse tükenmiş haliyle bulmaya çalışıyoruz.

“Ya bir yol bulacağız ya da bir yol yapacağız” diyen Kartaca Komutanı Hannibal’ın sözü eşliğinde biz de tarihi kullanarak mesleğimizde bir yol bulmaya, yoksa da yol yapmaya çalıştığımızı fark ediyoruz, bir hapishanenin içerisinde.

(Kartaca Komutanı Hannibal)

Dünyanın üç önemli komutanından biri Hannibal. Yol yok, iz yok. Kış geliyor. Filler kışa alışkın değiller. “Gidemiyoruz” diyorlar Roma’ya. Hannibal, ünlü sözünü bu anda söylüyor. Hannibal’ın resmi eşliğinde dinlediğimiz hikâyenin ardından sergilenen tarihi silahlara bakıyoruz.

(Bizans askeri ve Gazeteci Necati Kartal)

En altta zindanların bulunduğu kısımda sanatçı Barış Kabalak’ın eserlerini izlerken elektrikler kesiliyor. Elimizde tuttuğumuz telefonların ışıklarıyla Zindan Kapı’nın derinliklerinden çıkıyoruz.