Hukuka aykırı kıyı yönetmeliği değişikliği iptal edildi

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 16 Nisan 2022 tarihinde “Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik” değiştirilmişti.

Getirilen değişiklikle, kullanılmasında kamu yararının gözetilmesi öncelikli olan kıyılar ve sahil şeritlerinde yapılaşmaya izin veren, kaçak yapılaşmayı teşvik eden düzenlemeler yürürlüğe sokulmuş, kıyılara ilişkin anayasal güvence ortadan kaldırılmıştı. Koruma kullanma koşullarını güvence altına alan, işlev ve yapılaşma esaslarını tarif eden imar planı hükümleri geçersiz kılınarak kıyılardaki plan kararları ve plan bütünlüğünü bozacak uygulamaların önü açılmıştı. Kıyı kenar çizgisinin tespitinde kamu denetimi devre dışı bırakılmış, kıyı kenar çizgisinin hangi bilimsel ölçütlere göre hazırlanacağı belli olmayan teknik raporlarla değiştirilebilmesine olanak sağlanmıştı. 

İmar planı ile imar ve koruma mevzuatına aykırılık taşıyan kullanım ve yapılaşmaların bulunduğu kıyılarda, geniş bir imar affı getirilmişti. Kıyı Kanununu açıkça ihlal eden turizm tesisi inşaatları meşru hale getirilmişti. Ayrıca mevcut tesislerin oluşan yeni imar koşullarına uygun olarak yenilenmelerinin önü açılmıştı.

Yönetmelik değişikliğine tepki gösteren TMMOB Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu, kamu yararına ve hukuka aykırı değişikliklerin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açmıştı. 21 Eylül 2022 tarihinde yürütmesi durdurulan değişiklikler, Danıştay tarafından iptal edildi. 

Mahkeme kararında değişikliklerin Anayasa ile güvence altına alınmış olan kıyıların korunması, eşit yararlanılması, kamuya açık ve kamu yararı taşıması ilkelerine aykırılık taşıdığı belirtildi. Değişikliklerin ruhsatsız ve kaçak yapılara 3194 Sayılı İmar Kanunu uyarınca yaptırım uygulanmasını engellediği açıklandı.
 
Kararda; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yönetmeliğe eklenen düzenlemenin “kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak Yönetmeliğe eklendiği hususunun idarece ortaya konulamadığı, aksine kuralın Kıyı Kanunu hükümlerine aykırı uygulamaları teşvik edebileceği, kıyıların korunmasına aykırı uygulamalara yol açabileceği, kıyıların daraltılması sonucunu doğurabileceği, bu durumun ise kıyılardan yararlanmada önceliği kamuya veren Anayasa ve Kanun hükümleriyle bağdaşmayacağı” vurgulandı.