Ceyhun İrgil: Uzun yıllar Suriye'deki gelişmeleri konuşacağız

ZAFER OPSAR / BURSAPORT

26. Dönem CHP Bursa Milletvekili Dr. Ceyhun İrgil, Suriye'de Baas rejiminin yıkılarak Beşar Esad'ın Rusya'ya sığınmasıyla sonuçlanan gelişmelerin uzun yıllar süreceğini belirterek, "Bizim nesiller ölene kadar bu sorunla yaşayacak, bizim çocuklarımızın ömrünün önemli bölümü de bu sorunla geçecek" dedi. Suriye'de bundan sonra yaşanacak gelişmelerin daha önemli olduğunu ifade eden  İrgil, bunların da Türkiye'yi olumlu ya da olumsuz etkileme potansiyelleri olduğuna işaret etti.

Bursa SİVİLAY Derneği'nin 20. kuruluş yıldönümü nedeniyle Minteks Özlüce Tesisleri'nde düzenlenen kutlama etkinliğine katılan, kendisi de SİVİLAY'ın kurucularından olan Dr. Ceyhun İrgil, “Suriye’nin Tarihsel Süreci ve Geleceği” başlıklı bir sunum yaptı. Suriye'nin siyasi tarihine ilişkin önemli bilgiler aktaran İrgil, farklı din, mezhep ve etnik yapılardan oluşan ülkenin Türkiye için de büyük önem taşıdığını vurguladı. İrgil, "Ortadoğu tarihine bakacak olursak, muhtemelen ömrümüz boyunca Suriye meselesi ile yaşayacağız ve gelişmeler bizim de yaşamımızı doğrudan etkileyecek. Bu nedenle, Suriye'deki tarihsel süreci ve aktörleri bilirsek gelişmeleri daha iyi anlayabiliriz" dedi.

Suriye’nin tarih boyunca Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmış önemli bir bölge olduğunu belirten İrgil, “Suriye, stratejik önemi nedeniyle felç edilmek isteniyor. Bölgedeki ülkeler ya teslim oluyor ya da direniyor, fakat sonuç her zaman kaos. Suriye, sadece bir kriz mi, yoksa daha büyük bir tuzak mı? Yeni felaketlerin başlangıcı mı? Plan yapmak, öngörmek ve güvenmek imkânsız görünüyor; çok değişken, çok denge, çok oyun ve çok aktör var” dedi.

Suriye'de dinsel, mezhepsel etnik ayrımların yaşandığını belirten Ceyhun İrgil, bunların Arap kabileleri arasındaki kavgaların bugüne yansımaları olduğunu kaydetti. Emeviye Camii'nin Şii-Sünni siyasi çatışmalarında Sünniler açısından simgesel bir öneme sahip olduğuna dikkat çeken İrgil, Suriye'de 18 ayrı inanış ve kabile olduğuna dikkat çekti. İrgil bu yapıların birarada çatışmadan yaşayabilmelerinin laiklikle mümkün olabileceğinin altını çizdi.

Mustafa Kemal Atatürk’ün Şam cephesinde görev yapmış bir komutan olarak bölgenin etnik, mezhepsel ve siyasi yapısını derinlemesine bildiğini ve tarih bilinciyle hareket ettiğini vurgulayan İrgil, şöyle devam etti:

"Atatürk tarih bilinciyle hareket eden bir önder. Süleyman Şah'ın türbesinin bulunduğu Caber Kalesi'ni Fransa'ya Türk toprağı olarak tescillettiriyor. Bugün Cumhuriyet'in kurucu kadrolarını bölgeyi ve Araplar'ı bilmemekle suçlayanların cahilliği ortada. Atatürk sağlığının en kötü zamanlarında Hatay'ın anavatana katılması için mücadele veriyor Fransa ile savaşı bile göze alıyor. Araplar'ın iç işlerine karışılmaması gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor. Nitekim Türkiye Baas rejimi ve öncesinde diktatörlerin biri yıkılıp diğeri gelirken taraf olmamıştr."

İrgil, bölgede Suriye'den sonra sıranın Yemen'e geleceğini, İran'a gelmesinin ise çok zor olduğunu, buna Çin ve Rusya'nın karşı duracağını sözlerine ekledi.