Üretimin durmasının faturasını işçiler ödedi

PELİN AKDEMİR / BURSAPORT

Geçen hafta sanayi bölgelerinde uygulanan 72 saatlik elektrik kısıtlaması nedeniyle üretim durdu. Enerji uzmanları, gaz ve elektrik kısıtlamalarını birçok nedenle açıkladılar. Açıklamalar ışığında ortaya çıkan en somut temel neden enerjide dışa bağımlılık ve hükümetin yanlış enerji politikaları oldu.

İki yıldır dünyayı etkileyen korona virüs salgınında duraksayan üretim, aralık ve ocak ayında dövizdeki dalgalanmaya rağmen batı kaynaklı gelen siparişlerle artış gösterdi. Üretimin artmasıyla, 2020 yılına kıyaslandığında 2021’de sanayi bölgelerinde elektrik tüketiminde artış oldu. Özellikle yüksek enerji tüketiminin olduğu ocak ayında kesinti yapıldı. 72 saatlik duruş, siparişlerin yetişmeyeceği nedeniyle panik havası yarattı.

İŞÇİLERE ÜCRETLERİNİN YÜZDE 76’SI ÖDENECEK

3 günlük elektrik kesintisinin faturası ise yine işçiye kesildi. Özellikle tekstil ve otomotiv yan sanayinin ağırlıklı olduğu Bursa’da sendikalı iş yerlerinde elektrik kesintisi ile ilgili yapılan düzenleme, ücretin yüzde 76’sının ödeneceği yönünde. Sendikalaşmanın olmadığı fabrikalarda yönetime bağlı olarak uygulamalar farklılaştı. Hem işverenin hem çalışanın ilerleyen süreçte beklentisi kesintilerin olmaması.

Tüm Otomotiv ve Metal İşçileri Sendikası (TOMİS) Yönetim Kurulu Başkanı Dilbirin Acar, otomotiv sanayide üç yıldır süren çip krizinin ardından ekonomik kriz ve enerji kısıtlamalarının üzerine tuz biber olduğunu söyledi. “Patronlar faturayı hiçbir şekilde ödemek istemiyorlar” diyen Acar, fabrikaların tutumunu şöyle anlattı:

“Büyük sermayenin fabrikalarında üretimin durmasının diğer bir adı, binlerce işçinin işe gidememesi. Bunun çalışma hayatında işçiler için karşılığı 3 günlük faturanın kesilmesi. İşçilerden kaynaklanmayan bir sorun olduğu için işçilerin idari izinli sayılmaları gerekir. Fakat birçok fabrikada kullanılan yöntem; yıllık izinlerin kesilmesi, ücretsiz iznin devreye sokulması, çalışılmayan günlerin fazla mesai olarak ödetilmeye çalışılması oldu. Her firmada farklı uygulamalar devreye sokuldu. Ama işçiler ne kadar örgütlü bir şekilde hareket ederlerse bunu geri çevirebiliyorlar.”

İşçileri yasal haklarını kullanmaya çağıran Acar, “İşçilerden kaynaklanmayan bir durum. Hükümetin ve sermayenin politikaları birlikte hareket ediyor. Faturası işçilere kesilemez” dedi.

‘MAZOT YA DA EK JENERATÖRLER ENERJİ ÜRETİMİNDE KULLANILABİLİR’

Bazı işyerlerinde ısınma sistemlerinde sorunların yaşandığını duyduklarını aktaran Acar, “Eğer kısıtlamalar devam ederse üretimin yapılabileceği bir enerji sağlanırsa çalışma koşullarının ağırlaşacağına dair söylentiler var. Bunun sonucunda işten çıkartmaların da olabileceği konuşuluyor. Bunların hepsi önümüzdeki günlerde netlik kazanacak” diye konuştu.

Olası bir kesintiye karşı şirket yönetimlerinin alternatif enerji tüketimi yolları aradığını söyleyen Acar, mazot ya da ek jeneratörlerin enerji üretiminde devreye alınabileceğini belirtti: “Yenilenebilir enerji için altyapının olmaması, bu konuda çalışan şirketlerin az olmasından dolayı şirketler öncelikle bulunabilecek yöntemleri değerlendirirler. Pahalı olması bir yana, kısa sürede olsa, üretimi devam ettirmeleri önemli.”