'Eğitim, hastalığı her dönem ağırlaşan bir insana dönüştü'

Eğitim İş Bursa Şube Başkanı Yeliz Toy, 2022-2023 eğitim-öğretim yılının birinci dönemini değerlendirdi. Toy, "Çağdaşlık ve emek düşmanı bir yönetim anlayışı nedeniyle eğitim, hastalığı her dönem biraz daha ağırlaşan bir insana dönüşmüştür. Bu hastalığın tek tedavisi ise Eğitim-İş’in her zaman savunduğu gibi bilimsel, laik, çağdaş, adil ve kamusal bir eğitim sistemini inşa etmektir." dedi.

Toy, AK Parti'nin uygulamalarının yanında eğitimin ekonomik krizden de etkilendiğini belirterek, eğitimde kronikleşen sorunları sıraladı:

"İhtiyaç duyulan sayıda derslik ve okul (yine) inşa edilmedi. İlimizde acil 5 bin dersliğe ihtiyaç olduğu halde yeni derslikler yapılmadığı gibi güçlendirme amacıyla yıkılan okulların da yerine yenisi yapılmadı. Hatta Çelebi Mehmet Anadolu Lisesi gibi bazın okulların inşaatına dahi başlanmadı. Ülke genelinde MEB’in ihaleye çıktığı 183 okul inşaatı, şirketler karlı bulup tenezzül etmediği için iptal edildi. Yüzlerce okula birkaç okulu dolduracak sayıda öğrenci sıkıştırıldı. Eğitim vardiyalı ve daha niteliksiz hale getirildi.

Okul içinden okul çıkarma sihirbazlığıyla ikili ve taşımalı eğitim garabetleri, kalabalık sınıflarda eğitim sorunu devam etti. Çocuklarımız sabah ışıklar açılacak kadar karanlık, birçok yerde 50-60 kişilik kalabalık sınıflarda, uykusuz ders dinlemeye, akşamın geç saatlerinde evlerine dönmeye mahkûm edildi.

Derin yoksulluk yaşayan veli ve öğrenciler, sosyal devlet ilkesine uygun politikalar belirlemeyen yöneticiler yüzünden çok zor bir dönem yaşadı. Çocuklarımız musluklardan su içti, aç karnına derslere girdi. Ailesi varlıklı öğrenci ile ailesi yoksul öğrenci arasındaki makas, kapanması çok zor bir biçimde açıldı. 4 çocuktan 1’i okula aç gidiyor. Öğrenci başına 83 kuruş harçlık düşüyor ve okul kantinlerinde artan fiyatlar nedeniyle simit dahi lüks oldu. Oysa Cumhurbaşkanlığı’nın günlük harcaması için ayrılan 18 milyon TL, yol ve köprü garanti ödemeleri ile yurttaşların fayda sağlayamadığı hasta garantili şehir hastaneleri için ayrılan 100 milyar TL ödenek ile bütün çocuklarımızı beslememiz ya da Maarif Vakfına aktarılan kaynak ile ilkokul çağındaki tüm öğrencilere okul sütü vererek beslenmelerini desteklemek mümkündü.

Onca skandala rağmen dernek/vakıf maskesi takmış tarikatlar eğitimde cirit atmaya devam etti. Ensar Vakfı Genel Merkezi Bursa’da kitap okuma yarışması düzenledi, okullar bazı vakıfların üssü haline geldi, okul müdürleri yetki ve sınırlarını aşarak eğitim faaliyetlerini okul dışına ibadethanelere taşıdı. 

Karma eğitimi ortadan kaldırma girişimleri arttı. Devletin resmi memuru niteliğindeki imamlar dahi karma eğitim karşıtı vaazlar verir hale geldi.

Örgün öğretimde kayıtlı 17 milyon 417 bin öğrenciden 232 bin 152'si örgün öğretimi terk etti. İlkokul, ortaokul, lise yaşındaki 280 bin çocuk ise okullara hiç kayıt olmadı. Toplam 512 bin 152 öğrenci eğitimden koptu. MEB, bu çocukların takibini yapmadı. Zorunlu eğitim lafta bırakıldı.

Çocuk işçi sayısı arttı. TÜİK çocuk işçi sayısını 520 bin olarak açıkladı. Ancak çalışma hayatında 2 milyona yakın çocuk işçi bulunmakta ve çocuk işçilerin yaklaşık yüzde 80’i kayıt dışı çalıştırılmaktadır. Türkiye’de çocuk işçiliği ve iş cinayetleri raporuna göre, 2013’ten bugüne kadar en az 811 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

Mesleki eğitim adı altında yüzbinlerce öğrenci eğitimden koparılıp sermayeye ucuz işgücü oldu. Öğrenci sayısı 1 milyon 200 bine ulaşan MESEM’ler devlet eliyle çocuk işçiliğin yasal kılıfı, kamu kaynaklarının yandaş şirketlere peşkeş çekilmesinin aracı oldu.

Bütçeden, Milli Eğitime ayrılan pay, bu yıl daha da düştü. Belirlenen trajikomik bütçe, hükümet için eğitimin önem sırasında ne kadar arkalara itildiğinin de en güncel ispatı oldu. Ülkenin geleceği olan çocuklarımıza “Okursan bu güzel Cumhuriyet’te her şey olabilirsin” diyebilmesi için kurulan Milli Eğitim Bakanlığı, yoksul ailelerin çocuklarına pişkince “işçisin sen işçi kal” dedi ve patronlardan alkış topladı.

Eğitimdeki barınma sorunu daha da derinleşti. KYK yurdu inşa edilmediği ve özel yurtlardaki fiyatlar otel konaklama fiyatlarıyla yarışır hale geldiği için üniversite öğrencilerinin barınma sorunu geçen yıllara göre ağırlaştı. KYK yurtları tamamen doldurulduğunda üniversite öğrencilerinin ancak yüzde 18’i yerleşebildiğinden, birçok öğrenci tarikat yurtlarına mecbur bırakıldı. Gençlerimiz yersiz yurtsuz bırakıldı.

Bilimsel ve özerk şekilde faaliyet göstermesi gereken üniversitelerde siyasi baskı arttı, antidemokratik yöntemlerle rektörler atandı; üniversitelerin uluslararası alanda saygınlığı ve başarı oranı daha da düşürüldü. Dünyanın en iyi üniversiteleri sıralamasında üniversitelerimiz ilk 400’de bile yer alamadı. Ülkenin geleceğinden ve saygınlığından çalındı.

Öğretmen açığı kadar dahi öğretmen ataması yapılmadı. Öğretmenin elinden çiçek bile almayan bir Milli Eğitim Bakanı ile, öğretmen talebini ilettiğinde dudağını ısırarak arkasını dönen bir Cumhurbaşkanı’nın görmezden geldiği atanmayan öğretmen ordusu daha da büyüdü.

Eğitim emekçisini değersizleştirme ve emeğini görmezden gelme politikaları, Öğretmenlik Meslek Kanunu’ndan ibaret kalmadı. YÖK’ün aldığı kararla, eğitim fakültelerinin dışında da farklı alanlarda öğrenim gören öğrencilerin pedagojik formasyon eğitimini “seçmeli ders” olarak almasının önü açıldı. Alanında gördüğü eğitime rağmen atanmayan öğretmen sayısı 1 milyona yaklaşmışken, pedagojik formasyon basitçe dağıtılabilecek bir hale getirildi. Umut tacirliği yapıldı. Öğretmenlik mesleğinin niteliğini düşürecek kararlar alındı.

Okullara kadrolu yardımcı personel ısrarla atanmadı.

Ücretli ve sözleşmeli öğretmen ayıbı sürdürüldü, Anayasal bir hak olan güvenceli çalışma hiçe sayıldı. Asgari ücretin altında bir ücretle öğretmen çalıştırılarak devlet eliyle suç işlendi.

Öğretmenlik Meslek Kanunu ile öğretmenler ayrıştırıldı, çalışma barışı bozuldu, öğretmenlerin ekonomik ve özlük hakları sınav ve kariyer odaklı hale getirildi.

Mevcudu 100 ve üzerinde olan ana sınıflarının isimleri değiştirilerek ana okulu diye yeni tabelalar asıldı. Bir yılda 6004 yeni ana okulu yaptık diye ilan edildi. Aynı binada aynı okul müdürü ve mevcutla, eğitim-öğretim faaliyetlerine devam eden bu okullar, sadece isimleri değiştirilerek yeni okul algısı yaratılırken okul öncesinde devam eden sorunlara yenilere eklendi. Rehber öğretmen, müdür yardımcısı ataması yapılmadı, bünyesinde bulundukları okulun rehber öğretmenleri de yeni isimdeki bu okulların öğrencilerine destek olamadı. Bu dönüşümden sadece tabelacılar kazandı."