Meyra Madenciliğin ÇED raporunda tehlikeli maddeler var, önlemi yok

Bursa’nın Yenişehir ilçesi Kirazlıyayla Köyü’nde Meyra Madencilik’in çinko-kurşun-bakır zenginleştirme tesisi ve atık barajı projesine açılan davada son bilirkişi raporu açıklandı. Raporda, ÇED raporunda maden ocağının çevreye ve insan sağlığına vereceği olumsuz etkilerinin belirtilmemesi eksiklik olarak değerlendirildi. ÇED raporunda çevre ve insan sağlığını olumsuz etkileyecek tehlikeli maddelerden bahsedilmesine rağmen alınacak önlemler konusunda bilginin yer almadığı belirtildi.

Meyra Madencilik’in çinko-kurşun-bakır zenginleştirme tesisi ve atık barajı projesine 19 Nisan 2019 tarihinde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararı verilmişti. Şubat 2020’de ÇED olumlu kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açılmıştı.

DANIŞTAY, İDARE MAHKEMESİNİN KARARINI İKİNCİ DEFA DA KABUL ETMEDİ

Bursa 1. İdare Mahkemesi 28 Ekim 2020’de ‘ÇED olumlu’ kararının hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verse de karar 16 Haziran 2021’de Danıştay 6. Dairesi tarafından bozuldu. Tekrardan Bursa 1. İdare Mahkemesi’ne gönderilen dava dosyasında istenilen ek bilirkişi raporunun ardından 23 Şubat 2022’de mahkeme, ‘ÇED olumlu’ kararının hukuka aykırı olmadığı gerekçesiyle bir kez daha davanın reddine karar verdi. Danıştay 6. Dairesi, 18 Ekim 2022’de bir kez daha 1. İdare Mahkemesinin kararını bozarak davayı geri gönderdi.

‘AÇIK OCAKTA AKMA VE KAYMALAR NEDENİYLE ÜRETİM YAPILMIYOR’

18 Mayıs 2023’de mahkeme heyetiyle davalı ve davacı taraflarla bilirkişi incelemesi gerçekleştirildi. Bilirkişiler tarafından hazırlanan raporda, ÇED raporunda maden ocağının çevreye ve insan sağlığına vereceği olumsuz etkilerinin belirtilmemesi eksiklik olarak değerlendirildi. Çinko-kurşun-bakır zenginleştirme tesisi, tesise cevher sağlayan açık maden ocağı ve tesisten çıkan atıkların depolanması için oluşturulan atık barajı incelendi. Bilirkişi raporunda, açık ocakta akma ve kaymalar nedeniyle üretimin yapılmadığı, tesiste zenginleştirme faaliyetinin durmuş olduğu belirtildi.

Alandaki potansiyel heyelan riskinin ÇED raporunda yer almadığı belirtilirken maden ocağı ve pasa alanının volkanik kayaçların üzerinde bulunmasının Yenişehir Ovası’nı olumsuz etkileyeceği belirtildi. Yani maden ocağı ve pasa alanından sızan kirli su ve atıklar geçirimli kayaçların altından ovaya, tarım alanlarına karışabilir.

Şiddetli bir depremin yörede heyelan oluşturma ve atıkların doğaya karışmasına neden olabileceği ve ÇED raporunun depremin çevre üzerinde yaratacağı olumsuz etkilerin, alınacak önlemelerin açıklanmasının yeterli olmadığı kanaatine varıldı.

‘ÇED RAPORUNDA ÇEVREYE OLUMSUZ ETKİLERİ GÖZ ARDI EDİLDİ’

ÇED raporunda havada uçuşarak başta kanser olmak üzere çeşitli akciğer hastalıkları oluşturma riski bulunan lifli yapıdaki minerallerin bulunması nedeniyle pasa yönetiminde çevreye olabilecek olumsuz etkilerin göz ardı edildiği önemli bir eksiklik olarak ifade edildi. Bilirkişi raporunda, bu lifli yapıdaki minerallerin yakın yörede yaşayan köyler için sağlık açısından riskli olduğu belirtildi.

Ayrıca atık ve içerdiği su hakkında ÇED raporunda verilen bilgilerin tutarsız olduğu ifade edildi.