Bu virüs dünyayı şekillendirir mi? (2)

Soru havada asılı kalmamış aslında; direkt yanıtı da içinde gizlenmiş sanki. Çünkü, o şekil çoktaan verilmeye başlamış durumda.

Dünya Sağlık Örgütü 'pandemi' yani nihayet ülkeler bazında 'büyük salgın' ifadesini kullandı.

Ay çok fena olduk... Sanki anlayamadık... ki öyle.

Dünyanın her noktasında ilk kez bu kadar ağır önlemlere tanık olmamız karşısında, şaşırıyorum.

Ve asıl merakım şu :

- Bilemediğimiz; gizlenen çok daha büyük bir durum söz konusu olabilir mi?

ÖNCE İNSAN?

Bu nüansı farklı amaçlar ile sadece kendine yontan ve kullanan simsarlar her zaman vardı; yine var olacak.

Söylenen her sözden, önerilen her üründen sonra; inanılmaz fiyat artışları 'parası olan alır' cinsine dönmüş durumda.

Dünya ekonomisi tersine bir ivme ile devam ederken, gelinen nokta, çok ağır tabloları ortaya çıkaracak, bu kesin.

Bakmayın siz öyle 'raflarda mal kalmadı' abartılarına; iki üç günlük bir süreç bu, sonrasında her şey rayına oturacak elbette. Ancak, devamında gelecek olan ve hatta hemen hemen aklınıza gelen her sektörde yaşanan durgunluk, ülke ekonomilerini allak bullak edecek.

İşte bakınız komşu İran'a...

Zaten her hareketi kontrol altında olan ülke, uluslararası para fonundan, virüs mücadelesi için 5 milyar dolar yardım istemek zorunda kaldı. Ülke kaynakları; var denilen rezervlere ne oldu ki ?

Dayanmak-direnmek her ülke için çok zor.

Çünkü bu virüs meselesinde, bilemediğimiz çok başka sorunlar var gibi...

İşte inanılmaz bir haber :

- İtalya Başbakanı Conte, bu virüs nedeniyle ülke genelinde bugünden itibaren kamu hizmetleri haricindeki tüm ticari faaliyetlerin durdurulacağını açıkladı.

Sebep-sonuç ilişkilerini bir 5 dakika kadar bir düşünün bakalım.

Nereye gider bu yıkım?

TÜRKİYE'DE DURUM

Sanıldığından büyük olabilir.

Çünkü, sonuçlar sadece en yüksek noktadan açıklanıyor.

Sağlık Bakanlığı da oldukça dikkatli.

Bu nedenle, şehir adı dahi verilmiyor. Bilsek de yazmayı, çok uygun bulmuyoruz. Aynen Bursa'daki olası rahatsızlıkları (?) yazmadığımız gibi...

Biliyoruz ki; ani bir panik dalgası ile başlayan şehirden çıkma-çekilme-kaçma gibi kontrolsüz durumlar, hastalığı çok daha geniş alanlara dağıtabilir.

Çünkü, ne idüğü belirsiz dedikodular; virüsten çok daha etkili ve hızlı yayılıyor. Bu da doğal olarak, yurttaşı gereksiz yere panik havasına itiyor.

Oysa, bu tip durumlarda sakin kalmak ve akılcı tercihler yapmak çok daha önemli...

Nitekim; enteresan üç soru ile karşılaştım önceki gün :

- Enfeksiyon epidemiolojisi nedir bilir misiniz? Şehrin adı verildiğinde, ani panik ve göç olup enfeksiyonun her yere yayılma sorunu çıkacağını bilir misiniz? Yüksek patojen mikroplar yayıldığında nasıl önlem alınır bilir misiniz ?

Demem o ki; her bilgiyi anında ve olduğu gibi paylaşmak da büyük sorumluluk istiyor. Dikkatli olmak, sonuçlarını öngörebilmek, son derece önemli.

Bakınız;

Raflarda kolonyanın kalmaması, maske bulmanın güçlüğü ve en önemlisi 'fırsat bu fırsattır' haysiyetsizliği nedeniyle, fiyatların katlanarak yükselmesi, bu panik havasına en güzel örnek.

Her zaman yediğimiz kelle paça fiyatları dahi uçuşa geçiyorsa, daha sakin kalabilmenin yollarını bulmak gerek.

Asya kökenli insanlara farklı gözle bakmak ve hatta dayılanmak başlıyor... Topluluklarda gereksiz kaos ve gerginliklerin de yaşanması, hiç hoş olmaz ki...

ŞİMDİ NE OLUYOR ?

Çin'den başlayan salgını, bu ülke, aldığı sert önemler ile stabil hale getirdi.

Tedavi de edebiliyorlar...

Cezasını, gevşek davranan ülkeler çekmeye başladı, çekecek.

Umalım ki, Türkiye yöneticileri, bu çok özel konuda dikkatli davranmıştır.

Art arda gelen enteresan haberler; 125 ülke ve çevre ülkelerini inanılmaz bir korku tüneline sokmuş durumda....

Spor dünyası önce Daniele Rugani ile virüsü yaşadı. Hemen ardından Cristiano Ronaldo karantinaya alındı. Alman futbolcu Timo Hübers'in de testi pozitif çıktı.

Bitmedi...

Real Madrid'in hem futbol hem de basketbol takımları komple karantinaya girdi.

İtalyan basketbol liginden VL Pesaro'nun 2 oyuncusu da karantinada.

Eurolig iptal edildi...

Türkiye'de Anadolu Efes oyuncularını eve gönderdi..

NBA Utah Jazz'da forma giyen ve kameralar önünde virüs ile alay eden Rudy Gobert'in ardından Donovan Mitchell de virüse yakalandı.

NBA maçları askıya alındı...

ABD'li ünlü oyuncu Tom Hanks ile eşi Rita Wilson'da da coronavirüs tespit edildi...

Durumun ciddiyetini anlamamız için bilerek ünlü isimleri yazdığımın farkındasınız elbette...

Bakanlar, çakanlar ve hatta başkanların da virüse yakalanmaması için bir neden yok kısacası...

Ülkemde, spor müsabakaları ikinci bir bilgilendirmeye kadar seyircisiz oynanacak, her tür fuar, konferans, tiyatro, müzik ve benzeri festivaller, mini toplantılar dahil ötelendi.

Teyakkuz halindeyiz...

Şu ana kadar iyi gittik; umalım böyle devam etsin.

'Bu pazartesi veya en geç sonraki pazartesi okullar tatil edilir' düşüncemiz, kabul gördü, 16 mart tarihi itibarıyla, önlem amaçlı tatil başlıyor.

Duruma göre uzama ihtimali de var elbette...

SONUÇ

Yazının başlığına dönersek eğer; bu virüs bilemediğimiz ve hatta öngöremediğimiz ölçüde, dünyamızı şekillendirmeye devam ediyor...

Bakınız; alışkanlıklar başta olmak üzere, geleneksel selamlaşmalarımız dahil, evrim geçiriyor...

Seyahat özgürlüğü, hem zorunlu hem gönüllü olarak kısıtlanıyor...

Mini ev ziyaretleri tecrite dönmek üzere...

Bırakınız yasak ilişkileri, sevgili, nişanlı, arkadaş ve eşlerin birbirine olan yaklaşımı da, belli kurallara göre değişecek...

Sorun sadece küresel sağlık sorunu değil ki; yanına kültürel erezyon ya da uyumu ekleyip, küresel ekonomik krizi mutlaka görmek-beklemek gerekiyor.

Hepimize düşen; kişisel olarak alacağımız önlemlerde kilitli. O da bir önceki yazımızın son bölümünde var.

İnancım çok net :

- Bilim insanları, bu devasa sağlık sorununu da çözme yeteneğine sahip. Az kaldı!