Pandemide sağlık okuryazarlığı ve yalın sağlık

Yalın düşünce, süreçlerin her zaman herkes tarafından her yerde daha iyi yapılmasını hedefler. Yalın sağlıkta da hedef aynıdır. İyileştirilecek süreçteki tüm aktörler yani tüm sağlık çalışanlarının yanısıra sağlık hizmetini alanların da bu sürece eklenmeleri, hizmeti veren ile alanın fikirlerinin sentezi ile iyileştirilecek hedefe doğru bir şekilde ilerlenmesi önerilir. Çünkü süreç sahiplerinin göremediklerini o süreci bizzat yaşayan hasta ve hasta yakınları farklı bakışla farklı tespitlerde bulunabilir.

Sağlık hizmetini alan hasta ve hasta yakınının okuryazarlık düzeyi ve donanımı bu iyileştirmede vereceği  katkı açısından önemlidir.

Peki nedir sağlık okuryazarlığı?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) "sağlığın korunması ve sürdürülmesi için bir bireyin sağlık bilgisine ulaşma, anlama ve kullanma becerisi"ni sağlık okuryazarlığı olarak tanımlamaktadır .

2013'de Dünya Sağlık Örgütü genel okuryazarlık düzeyi ile ilişkisine vurgu yaparak sağlık okuryazarlığı tanımını  şu şekilde güncellemiştir:

"Sağlık okuryazarlığı genel okuryazarlık ile ilişkili olup insanların yaşamları boyunca sağlık hizmetleri ile ilgili konularda kanaat geliştirmeleri ve karar verebilmeleri, sağlıklarını korumak, sürdürmek ve geliştirmek, yaşam kalitesini yükseltmek için sağlık ile ilgili bilgi kaynaklarına ulaşabilmeleri, sağlık ile ilgili bilgileri ve mesajları doğru olarak algılamaları ve anlamaları konularındaki istekleri ve kapasiteleridir".

Pandemi, sağlık hizmeti alan herkesin sağlık okuryazarlığını geliştirmesi için bir fırsat olmuştur. Başta televizyon kanalları olmak üzere basın, internet, facebook, instagram gibi sosyal medya hesapları, basılı yayın ve görseller herkesin sağlık okuryazarlık kabiliyetini geliştirdi. Terminoloji, koruyucu ve önleyici sağlık, enfeksiyon hastalıkları ve enfeksiyona yol açan başta virüs olmak üzere diğer mikroorganizmalar konusunda insanların bilgi donanımı güçlendi ve bu bilgilerle uygular, sorar ve sorgular olabildiler. Pek çok kişi bu konulardaki bilgileri doğru olarak algılama, anlama istek ve kapasitelerini geliştirdiler.

Sağlık okuryazarlığı olan hasta ve hasta yakınları ile hastanelerdeki sağlık çalışanlarının bilgi ve deneyimlerinin sentezi ile bu 125 nanometre çapındaki virüsün üstesinden gelinmez mi?

Gelinir.

Hatta pandemi sonrası yeni normal hayatımızda sağlık okuryazarı olan hasta ve hasta yakınları bizleri bekliyor.

Yalın sağlıktaki iyileşmelerin hepsinde sağlık çalışanları kadar sağlık hizmeti alan hasta ve hasta yakınlarımızı unutmayalım, onların da fikirlerine önem ve değer verelim. Ne de olsa artık sağlık okuryazarlığı kabiliyetini geliştirmiş bir popülasyona sahibiz.

Sağlıklı yalın günler dileği ile...