Yeşilin binbir tonunun maviyle kucaklaştığı şehir

Pelin AKDEMİR / BURSAPORT

Artvin'in Borçka ilçesi, dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınında Türkiye'de karantinaya alınan ilk ilçe. Sarp ve geçit vermeyen dağların arasında kalan ilçe, batısında Hopa'ya, güneyinde Artvin ve Murgul'a, doğusunda Şavşat'a, kuzeyinde ise Gürcistan'a sınır konumlanıyor.

İlçenin ortasından dağları ikiye bölen Çoruh Nehri geçiyor. Mescit Dağları'nın batı yamaçlarından kaynağını alan 'deli' Çoruh, Borçka'dan geçerek yine Borçka'nın tarihi kasabası Muratlı'dan ülke sınırlarını terk ediyor. 2005 yılında inşası biten ve faaliyete geçen Borçka Barajı, Çoruh'un deliliğini suskunluğa çevirdi. 

Aralık Köyü yakınlarında bulunan 'Karagöl' ve Türkiye'nin ilk ve tek biyosfer rezerv alanı Macahel ilçeye ziyaret için gelenlerin uğrak yeri. Çay, fındık, zengin orman varlığı yöre halkının başlıca gelir kaynaklarından.

Mottosu "Yeşilin binbir tonunun maviyle kucaklaştığı şehir" olan Borçka'yı Belediye Başkanı Ercan Orhan Bursaport'a anlattı.

Borçka Belediyesi yeni tip koronavirüs sürecinde nasıl tedbirler aldı? Karantinaya alınan köyleriniz oldu mu? Yaz tatilinde şehir dışından gelen vatandaşlara yönelik neler yapıldı?

- Bildiğiniz gibi Borçka, Türkiye'de karantinaya alınan ilk ilçe oldu ne yazık ki. Ancak karantina sonrasında süreci büyük bir titizlikle yürüttük. Artvin Valiliği, Borçka Kaymakamlığı ve belediyemiz olarak ortaklaşa bir mücadele süreci yürüttük. Bu mücadeleye de Borçka halkı duyarsız kalmadı elbette ve kısa zamanda virüsün daha da fazla yayılmasını engelledik. Kent dışından gelen misafirlerimiz ve hemşehrilerimiz için de kontroller ve maske kullanımıyla alakalı uyarılarda bulunduk. Elimizden geldiğince bu süreci sağlıklı bir şekilde sonlandırmak tek arzumuz.

Borçka'nın 'Açık Gardrop' uygulaması

Askıda fatura uygulaması Borçka'da da başladı. Borçka'da bir de 'Açık Gardrop' uygulaması var. Belediye olarak yardım amaçlı oluşan fikirler nelerdir? Bu uygulamalar nasıl başladı?

- Askıda Fatura uygulaması şu anda Türkiye'nin bütün sosyal demokrat belediyeleri tarafından uygulanan bir proje. Bu projeyle birlikte ihtiyaç sahibi yurttaşlarımızla hayırsever insanlarımızı buluşturuyoruz. Açık Gardrop projesi ile de hemşehrilerimiz kullanabilir eşyalarını getiriyor ve belediyemiz eliyle bunlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyor. Bu uygulamaların tamamı halkımızın ihtiyaçlarını karşılama amaçlı düşünüldü, bu tarz projeler üretmeye devam edeceğiz. Ekonomik durumlar, yoksulluk, işsizlik... Keşke bunlar olmasaydı da bu tarz projeler üretmek zorunda da kalmasaydık. Klasik olacak ama dayanışma yaşatır...

"Borçka artık bu yükü kaldırmaz"

Son yıllarda Doğu Karadeniz Bölgesi'nde, bu yıl da Yusufeli'de yaşanan sel nedeniyle 4 kişi hayatını kaybetti. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi'nin çok yağış aldığı biliniyor. Son yıllarda meydana gelen sellerde bölgeye yapılan barajların etkisi var mıdır?

- Bölgemizde yapılan büyük baraj projelerinin iklim değişikliğine yol açtığı bilinen bir gerçek. HES'ler, taş ocakları, siyanürlü maden projeleri vs. Doğaya yapılan her türlü zararlı faaliyet bizler ve gelecek nesiller için yaşanılmaz bir dünya demektir. Bakın içerisinde bulunduğumuz pandemi süreci bizlere, anayasamızda da belirtilen "sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının" ne kadar da önemli olduğunu bir kez daha hatırlattı.

Bölgede yapılan ya da yapılması planlanan HES, maden-taş ocakları, çok katlı beton binaların inşa edilmesini nasıl karşılıyorsunuz? Borçka Belediyesi oluşan doğa tahribatına yönelik ne tür önlemler alıyor?

- Kentimiz daha önce kendisinden fedakarlık etti ve burada 2 tane büyük baraj projesi gerçekleştirildi. Geçmiş yıllarda da HES'lerin ne kadar yıkıcı olabileceğinin bilinmediğinden bazı köylerimizde de bu projeler gerçekleştirildi ne yazık ki. Fakat artık Borçka bu yükü kaldırmaz. Yani bizim artık ne kaybedecek bir damla suyumuz, ne yok olacak bir dağımız var. Artık Borçka ve Borçkalı doğasıyla anılmak, kitlesel değil kendi kendine yeten, köylünün kazandığı bir turizm algısıyla hareket etmek istiyor. Bu anlamda da bazı vadi ve tarihi kemer köprülerimizin korunması için çalışmalarımızı başlattık.

"Türkiye'nin ilk ve tek biyosfer rezerv alanı Macahel"

Türkiye'de Macahel denilince bilmeyen yoktur. Balıyla, zengin bitki çeşitliliğiyle... Türkiye'de doğasını koruyan nadir yerlerden Macahel. Bu bölge yıllarca nasıl korundu?

- Türkiye'nin ilk ve tek biyosfer rezerv alanı Macahel, kendine has kültürü, doğası, şelaleleri ve tarihi yapılarıyla adeta yeryüzünde bir cennet. UNESCO'nun İnsan ve Biyoküre Programı Ulusal Koordinasyon Konseyi kararı doğrultusunda 29 Haziran 2005'te "Biyosfer Rezervi Alanı" ilan edildi. Hala daha da Türkiye'nin ilk ve tek biyosfer rezervi. Alınan bu kararın korumada büyük bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Ancak yine de bu alana çok büyük bir özenle sahip çıkmamız gerekiyor.

Camili, Düzenli, Efeler, Kayalar, Maral ve Uğur köylerini bünyesinde barındıran ve 25 bin 395 hektardan oluşan Macahel'de, 23'ü endemik 990 bitki türü yayılış gösteriyor. Macahel, dünyanın 25 sıcak noktasından biri. Bu bölgede yüksek alpin çayırları, yaşlı ormanlarının yanı sıra saf Kafkas ırkı arı, boz ayı, çengel boynuzlu dağ keçisi, dağ horozu ve yırtıcı göçmen kuşları da gözlemlemek mümkün.

"Arazileri sular altında kalanlar göçe zorlandı"

Türkiye'de bir göç sorunu var. Devlet son yıllarda köylerden büyük şehirlere göçü engellemek için çalışmalar yürütüyor. Borçka'da göç durumu nasıl?

- Baraj projeleri sonrasında kentimizde büyük bir göç olduğunu düşünüyorum. Arazileri sular altında kalan hemşehrilerimiz büyük kentlere göçe zorlandı. Borçka'nın ekonomik yapısı bellidir. Aslında ülkemizdeki bütün küçük kentlerin ekonomik durumu malumdur.

Hükümetin köylerden kentlere göçü engellemek için uyguladığı politikaları nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Göçü engellemek için çeşitli politikalar yürütülüyor evet ancak yeterli değil. Hem insanlar köylerine dönsün, tarım ve hayvancılıkla uğraşsın diyorsunuz hem de meraları kiralıyorsunuz. Çay ve fındık alım fiyatları ortada, üretici emeğinin karşılığını alamıyor. Böyle bir ortamda insanların köylerinde geçimini sağlaması nasıl mümkün olacak?

Burada hükümetin ayrım yapmaksızın bütün kent belediyeleriyle bir çalışma yürütmesi gerekiyor. Çayımızı, fındığımızı, balımızı ve doğal güzelliklerimizi dünyaya duyurabiliriz. Üreticinin direkt olarak tüketiciyle buluştuğu, pazar sıkıntısı çekmediği bir modeli hayata geçirebiliriz. Biz belediye olarak bu konuda çalışmalar yürütmeye başladık. Ancak tek başımıza bir yere kadar etkili olabileceğiz. Bu yüzden her türlü desteğe ve işbirliğine her zaman açığız.

Nasıl bir yerel yönetim anlayışı belirlediniz? Belediye Meclisi'nde fikirler nasıl oluşuyor, kararlar nasıl alınıyor?

- Yerel yönetim anlayışımızı ben veya belediye meclis üyelerimiz belirlemedi, Borçka halkı belirlerdi. Borçka halkının ortak aklına dayanan bir yönetim anlayışımız var. Karar alma mekanizmamız da bu şekilde işliyor. Halkın istemediği, halkın faydasına olmayacak hiçbir karar meclisimizden geçmez, geçemez. Karar alma süreçlerinde hem halkın katılımını hem de konuyla alakalı STK, platform, meclis, dernek vb kim varsa fikirlerini almaya özen gösteriyoruz. Hukukun ve bilimin ışığında, Borçka halkının katılımıyla kentimize hizmet etmeye devam edeceğiz.

"Çalışmalarımızı yenilemeye teşvik ediyor"

Borçka Belediyesi, sosyal medya platformlarında ismini duyuran bir ilçe. Twitter'da 26 bin takipçi sayısı mevcut. Bu başarı nasıl oluştu? Sosyal medya platformlarını nasıl kullanıyorsunuz?

- Tekirdağ'dan Artvin'e kadarki bölgede en yüksek takipçi sayısına ulaştığımızı, köylerle birlikte Borçka nüfusunu geçtiğimizi rahatlıkla söyleyebiliriz twitter hesabımızla ve bu çok sevindirici. İnsanların Borçka ismini duyması, merak etmesi ve çalışmalarımızı takip etmesi bizleri mutlu ettiği kadar bir yandan da çalışmalarımızı sürekli yenilemeye ve geliştirmeye teşvik ediyor.

Sosyal medya platformları medya ve iletişim ekibimiz tarafından yürütülüyor. Kendileri bu alanda uzman denilebilecek durumda olan arkadaşlarımız. Ekibin başında yine Borçkalı bir arkadaşımız var. Borçka'nın coğrafyasını, dokusunu, kültürünü ve insanlarını bilen bir ekibimiz var yani. Sosyal medya çalışmalarını da bu anlamda bu dokuya göre kuruyorlar. Elbette sadece Borçka, Artvin veya Karadeniz ile de sınırlı kalmıyorlar. Güncel gelişmeleri takip eden, sosyal konulara duyarlı bir çalışma yürütüyorlar. Birçok içeriğin oluşumunda da ortak fikir alışverişinde bulunuyoruz.

Türkiye'nin Spotify hesabı olan ilk belediyesi

Türkiye'nin dijital müzik kanalı Spotify hesabı olan ilk belediyesi, Borçka Belediyesi. Bu fikir nasıl oluştu?

- Yine medya ve iletişim ekibimiz tarafından üretilen bir fikir. Bu fikir bana geldiğinde çok sevindim çünkü benim bir yanım müzik. Akordeon ve bağlama çalıyorum. Sosyal medyanın gücünü tartışmaya gerek yok. Bu bağlamda her türlü sosyal medya mecrasında belediyemizin bir üretiminin olmasını kıymetli buluyorum, Spotify da bunlardan biri.

Borçka Belediyesi'nin Spotify hesabında ne tür müzikler var?

- İlk etapta üç farklı çalma listesi hazırladık. Birincisi "Borçka Yolunda Dinlenecek Şarkılar" listesi. Bu listeyi dinleyerek misafirlerimiz Borçka yollarına düşebilirler. İkincisi "Çocuk Şarkıları" listesi, burada da hem bölgemizde çocuklara söylenen şarkıları hem de genel çocuk şarkıları bulunuyor. Üçüncüsü de ekibimizin "başkan senin de sevdiğin şarkıları koyalım" dediği bir liste oldu. Ben de sevdiğim sanatçılardan bazı albümleri ve şarkıları herkesle paylaşmış oldum.

Söyleşi için çok teşekkür ederim.

Ercan Orhan kimdir?

Köy Enstitülerinin devamı olan Öğretmen Okulu mezunu babanın ve ev hanımı annenin ilk çocuğu olan Ercan Orhan, 1970 yılında Artvin'in Borçka ilçesinde dünyaya geldi.

İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini Borçka'da tamamladı. 1993 yılında Atatürk Üniversitesi Ağrı Eğitim Fakültesi'nden öğretmen olarak mezun olan Ercan Orhan, Borçka'nın Çifteköprü Köyünde göreve başladı.

Öğretmenlik hayatına Borçka dışında 1994 yılından 2005 yılına kadar Sinop-Ayancık, Artvin-Borçka ve Ankara'da devam etti. 2005 yılında memleketi Borçka'ya geri dönen Ercan Orhan, Borçka'da Meyrem Acar İlköğretim Okulu ve Yeniyol İlköğretim Okulunda idari kadroda (müdürlük) görevini 19 Kasım 2018 tarihine kadar sürdürdü.

Ercan Orhan, 2 Kasım 1997 tarihinde Fatma Bekiroğlu ile hayatını birleştirdi. Aile yaşamına değer veren, eşini önemseyen Ercan Orhan'ın Ceren, İlke ve Deniz isimlerinde üç çocuğu ve mutlu bir evliliği vardır.