'MMO'yu yok saymak, bilimsel düşünceyi yok saymaktır'

TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından, işletmelerde yardımcı işletmeler kapsamında yer alan ısıtma, soğutma, havalandırma, klima, yangın, basınçlı hava, su arıtma, atık arıtma, yakıt hazırlama gibi ünitelerin işletilmesinden sorumlu bu personellerin eğitilmesi amacıyla, 1978 yılında başlatılan "Sanayi Kuruluşları Isı Üretim Merkezleri İçin Yardımcı İşletmeler Personeli Yetiştirme Kursları" bugüne kadar geçen 40 yıllık süreçte, ülke düzeyinde yaygın bir şekilde sürdürülmektedir.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Fikri Düşünceli konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Ülkemizdeki sanayi tesislerinde değişik amaçlarla oldukça yaygın bir şekilde kullanılan buhar kazanlarının verimli, etkin ve güvenli bir şekilde işletilmesi büyük önem taşımaktadır. Yüksek işletme basıncına sahip buhar kazanlarının, işletme kurallarına uygun olarak çalıştırılmadıklarında, özellikle patlama riski oluşturarak ömürleri kısalmakta, yakılan yakıtın verebileceği ısı enerjisinin maliyeti yükselmektedir. Bu ise ülke kaynaklarının etkin kullanımını olumsuz yönde etkilediği gibi, işletmelerde önemli kayıplara yol açmaktadır" ifadelerini kullandı.

Sanayi kazanlarının işletilmesinde gerekli özen ve dikkatin gösterilmemesi ve iş güvenliği kurallarına uyulmaması sonucu yüksek işletme basıncına sahip buhar kazanı patlamaları gibi can ve mal güvenliği açısından önemli tehlikelerin ortaya çıktığını belirten Düşünceli, "Buhar kazanı patlamalarının büyük çoğunluğu işletme hatalarından oluşmakta ve genellikle ölümle sonuçlanmaktadır. En son Bursa'da Uludağ Organize Sanayi Bölgesi'nde meydana gelen ve 5 çalışanın vefat ettiği buhar kazanı patlaması, buna en acı örnektir" dedi.

Diğer yandan sanayi kazanlarının işletilmesi, gerekli bilgi, deneyim ve beceriden yoksun kişiler tarafından yapıldığında, yanma tam olmadığından önemli ölçüde hava kirliliğine yol açtığını, özellikle kış aylarında büyük kentlerde ve sanayi bölgelerinde hava kirliliğinin yaşamı tehdit eder boyutlara ulaşması, konunun önemini daha da arttırdığını söyleyen Düşünceli, "Bu kapsamda işletmelerde endüstriyel tesisatların işlevselliğinin artmasıyla verimlilik, toplam kalite, iş güvenliği boyutları göz önüne alındığında, 'eğitim' konusu önem kazanmaktadır" dedi.

"Odamız, sanayinin gereksinim duyduğu ve işletmelerde ısı merkezlerinde görev yapan bu elemanlara 6 gün, 48 ders saati olarak verdiği uygulamaları da içeren eğitim sonunda yaptığı sınavlarda başarılı olanları belgelendirmektedir. Kurslarda ders kitabı olarak, 1978 yılında ders notları şeklinde olan, bu konuda gerçekleşen teknolojik gelişmeleri de her dönem geliştirerek, 240 sayfalık bir el kitabı haline gelen, bugün 13. baskısı yapılan, Odamız 110 Nolu Yayını "Sanayi Kazanları ve Ek Donatım İşletme El Kitabı" kullanılmaktadır" diyen Düşünceli açıklamaya şöyle devam etti:

"Sanayi kazanlarının verimli ve etkin olarak işletilmesi açısından önemli bir işlevi yerine getiren ve sanayinin eğitilmiş personel gereksinimini karşılayan kurslarda eğitmen olarak da; sanayi kazanları imalatını yapan firmalarda veya işletmelerde ısı merkezlerinde yıllarca görev yapan Makina Mühendisi üyelerimiz, konularına göre görev almakta, deneyimlerini paylaşmaktadır.

İşletmelerde ısı merkezlerindeki personelin, TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından eğitilerek belgelendirilmesi, öncelikle işletme hatalarından kaynaklanan kazaların önlenmesi yönünde iş güvenliği açısından, diğer yandan da bilinçli bir enerji tüketiminin hedeflenmesi ve son aşamada da hava kirliliği açısından önem kazanmaktadır.

Bu anlamda kursların ülke düzeyinde yaygınlaşması, sanayi kuruluşlarının bu belgeyi istemeleri,  TMMOB Makina Mühendisleri Odası ve Sanayi işbirliğinin somut göstergelerinden birisi olarak görülmektedir.

Geçen 40 yıllık deneyim, TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nın bu konudaki yetkinliğini tartışılamaz duruma getirmektedir.

Genellikle apartman görevlilerinin katıldığı ve çok düşük basınçlara ve çok az donanıma sahip Kalorifer Kazanı kullanıcılarına yönelik eğitimler ise halen Halk Eğitim Merkezleritarafından yapılan eğitimlerle belgelendirilmektedir. Bu eğitimler sonrası hazırlanan belgeler, Milli Eğitim İl Müdürlükleri tarafından onaylanmaktadır.

Son günlerde Çalışma Bakanlığı İş Müfettişleri tarafından Sanayi kuruluşlarına yapılan denetimlerde, Odamız tarafından verilen yüksek basınçlı buhar kazanları için düzenlenen belgelerin de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından "onaylı" olması istenmektedir.

40 yıllık süreçte TMMOB Makina Mühendisleri Odası dışında, herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından bugüne kadar verilmeyen "Sanayi Kuruluşları Isı Üretim Merkezleri İçin Yardımcı İşletmeler Personeli Yetiştirme Kursları" ile Odamızca ülke düzeyinde 100.000'lerle ifade edilebilecek belgelendirme yapıldığı düşünülürse, bu belgelerin bir anda geçersiz sayılması ve ikame bir belgelendirmenin de çok kısa bir sürede yapılması düşünülemez. Ayrıca Halk Eğitim Merkezleri tarafından Kalorifer Kazanı kullanıcılarına yönelik olarak yapılan eğitimler işletmelerin ihtiyacını karşılamaktan uzaktır, eğitimler ve belgeler eşdeğer değildir. 

Bu nedenle bugüne kadar Milli Eğitim onaylı olma şartı gibi farklı bir belgelendirme istenmemiş Sanayi Kazanları Operatör Belgelerinin, TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından 40 yıllık süreçte, konunun kitabını yazarak, uzmanı üyeleri tarafından eğitimleri verilerek, ciddi sınavlar uygulanarak verilmiş belgelerinin yok sayılması düşünülemez, kabul edilemez.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin Oda'nın amaçları, 6.maddesi içeriğinde; "ülke ve toplum yararları doğrultusunda yurdun doğal kaynaklarının işletilmesini, üretimin arttırılmasını, yurt sanayinin ulusal çıkarlara uygun yönde gelişmesini sağlamak için teknik ve bilimsel çalışmalar yapmak ve bunları üyelerinin ve sanayinin yararına sunmak, makina mühendisliği hizmetleri ile ilgili her türlü araştırma, inceleme, proje ve raporların hazırlanmasını, uygulanmasını ve teknik uygulama sorumluluğunun uzman makina mühendisleri tarafından yapılmasını sağlamak ve bunların teknik kurallara uygunluğunu incelemek, denetlemek ve onaylamak yer almaktadır.

Madde 6-ı: (03.09.2004 tarih ve 25572 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 1. maddesiyle değişen şekli.) Meslek alanları ile ilgili konularda sanayinin gereksinimi olan her kademedeki teknik personelin yetiştirilmesi için gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak eğitimler düzenlemek ve belgelendirmek,

Bu doğrultuda Odamız tarafından (Madde 6-ı)  kapsamda eğitim düzenlenmektedir. MEB onaylı kurs ve belgelendirme yapılmamaktadır.

Genelgenin yayınladığı 4 Temmuz 2007 tarihinden, Şubat 2018 tarihine kadar Sanayi Kazanları Operatör Kurslarını, ülke düzeyinde TMMOB Makina Mühendisleri Odası dışında MEB'e bağlı herhangi bir kurum/kuruluş vermemiştir. Dolayısıyla tek yetkili Kurum olan Makina Mühendisleri Odası tarafından eğitimler gerçekleştirilmiş, kurs sonunda yapılan sınavda başarılı olanlar belgelendirilmiştir.

Çalışma Bakanlığı İş Müfettişleri, firmalarda Şubat 2018'den itibaren yaptıkları denetimlerde, bu belgelerin MEB onaylı olması gerektiğini söylemekte, belgelerin değiştirilmesini istemektedirler. 1978 yılından bugüne kadar verilmiş belgelerin bir anda geçersiz kılınması yönündeki tasarruf, İş Teftiş Kurulu'na bağlı iş müfettişlerinindir.

Halk Eğitim Merkezlerinde geçmişten beri  "Ateşçi Belgesi" adı altında verilen belgeler, Kalorifer Kazanlarının işletilmesine yönelik yaptığı belgelendirmelerdir. Ancak bu belgeler, yüksek basınca sahip buhar kazanları için geçersiz bir belgedir. Herhangi bir kaza olması durumunda, bilirkişiler, yüksek basınç kullanıcılarına yönelik belgeleri talep edeceklerdir.

İş Müfettişlerinin yönlendirmesi sonucu bazı Halk Eğitim Merkezlerinin buhar kazanı eğitimi vermeye başladıkları belirtilmektedir.

Buhar Kazanı üretici firmalarında veya işletmelerde enerji üretim müdürü olarak çalışmış MMO eğitmenlerinin bu konudaki yetkinliği ve uzmanlıkları nedeniyle, halen bazı işletmeler eğitimleri Odamızdan almakta, Halk Eğitim Merkezlerinden sadece belgelerini düzenlemektedir. 1978 yılından bugüne kadar ülke düzeyinde bu konudaki eğitimleri vererek, kitabını yazarak bugün 13.Baskısını yapmış TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nı bir anda yok saymak, bir anlamda bilimi ve tekniği de yok saymak anlamındadır."