İznik Gölü'ndeki bazilikada araştırmalar genişletildi

Bursa Uludağ Üniversitesi (BÜU) Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Şahin, İznik Gölü'nde 2014 yılında keşfedilen bazilika kalıntısıyla ilgili araştırmalarda, gölde su altına batmış yapı kalıntılarının tahmin edilenden fazla olduğunu tespit ettiklerini ve arkeo-sismik araştırmalar yapılmasına karar verildiğini bildirdi.

Rektörlükten yapılan yazılı açıklamaya göre, İznik Gölü'nde havadan fotoğraf çekimi esnasında tesadüfen keşfedilen bazilika kalıntısının hangi tarihte ve ne tür bir doğa felaketi sonrasında göl içine battığının araştırılması amacıyla başlatılan çalışmaların 2019 yılındaki kısmı bitirildi.

1 Nisan 2019'da başlatılan interdisipliner proje ile bugüne kadar detaylı araştırılmamış Kuzeybatı Anadolu Fay Hattı'nın Sakarya'dan gelip İznik Gölü'nden Gemlik Körfezi'ne giden kolunun incelendiği bilgisini veren Prof. Dr. Şahin, proje kapsamında İznik Gölü ve çevresinin jeolojik, jeomorfolojik ve arkeolojik verilerini bir araya getirdiklerini aktardı. 

Bazilika kalıntısında 2015'te başlayan araştırma ve kazıları aralıksız sürdürdüklerini kaydeden Şahin, "Bazilika ve 2018 yılı yüzey araştırmasında göl kıyısında tespit ettiğimiz yapı kalıntısı da dikkate alındığında İznik Gölü'nde su altına batmış yapı kalıntılarının tahmin edilenden fazla olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle İznik Gölü ve çevresinde arkeo-sismik araştırmalar yapılmasına karar verilmiş ve ekibe jeologlar da dahil edilmiştir. Projenin 2019 yılındaki bölümünde ağırlıklı olarak İznik Gölü'nde yer alan su altı kültür varlıklarının araştırılmasına ve çağlar boyunca İznik'te yaşanan depremlerin interdisipliner bir şekilde araştırılmasına ayrılmıştır." bilgisini verdi.

Projeyi üç üniversiteden jeologlar hazırladı

İnterdisipliner projenin, BUÜ Arkeoloji Bölümü, Fransa'nın Grenoble Alpes ve İsviçre'nin Bern üniversitelerinin jeoloji bölümlerinin bir araya gelmesi ile hayata geçirildiğine işaret eden Şahin, şöyle devam etti:

"Projenin başkanlığını Bursa Uludağ Üniversitesinden şahsım üstlendi. Fransa'nın Grenoble Alpes Üniversitesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Julia de Bernardy de Sigoyer ve İsviçre'nin Bern Üniversitesinden Prof. Dr. Flavio Anselmetti destekte bulunuyorlar. Arkeoloji Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gündüz ve Arş. Gör. Nur Deniz Ünsal'ın yanı sıra bir grup lisansüstü öğrenci de çalışmalarımızda bizlere yardımcı oluyor. Bunların yanı sıra Fransa'dan Renaldo Gastineau, Charline Giguet Covex, Pierre Sabatier, İsviçre'den ise Dr. Stephano Fabbri katıldılar. Projeye ayrıca Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesine bağlı İznik Deprem Zararlarını Azaltma Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Cengiz Çelik de eşlik ediyor."

Bölgenin tarihindeki depremleri de araştırıyorlar

Şahin, proje kapsamında İznik bölgesinin geçmişte yaşanan depremlerin tarihinin yanı sıra İznik Gölü'nün sedimanları, göl seviyesindeki değişimlerin oranlarını da incelediklerini vurguladı.

Prof. Dr. Mustafa Şahin, şunları kaydetti:

"Göl tabanının büyük bir bölümü ilk defa yüksek çözünürlüklü cihazlarla görüntülenmiştir. Gölün en derin noktası olan 82 metre derinliğe sahip krater de ilk defa görüntülenen noktalardan biri olmuştur. Çalışma kapsamında İznik Gölü'nün tabanında metan gazı çıkışı sağlayan kraterler, bugüne kadar görüntülenmemiş aktif faylar ve tümülüs şeklinde tepecikler keşfedilerek ilk defa görüntülenmiştir. Araştırma kapsamında gölün farklı derinliklerinden karot numuneleri alınmıştır. Karot numuneleri, deprem araştırmalarının yanı sıra İznik Gölü havzasında antik flora ve faunadaki değişimler ve bunlara iklimlerin etkisi gibi konular da incelenecektir. Bu nedenle polen, tam genom analizleri gibi çok farklı araştırmaların yapılması planlanmaktadır. Bu amaçla çalışmalara Grenoble Alpes Üniversitesi ve Bern Üniversitesi laboratuvarlarında karot numunelerinin incelenmesi ile devam edilecektir. Projede elde edilen ön sonuçlar, İznik Kaymakamı Bülent Bayraktar ve İznik Belediye Başkanı Kağan Mehmet Usta ile de paylaşılmıştır."

Şahin ayrıca, 2020 yılında planlanan çalışmalar ile gölün tamamının batimetrik haritasının çıkartılmasını ve gölün en derin noktasından karot numunesi alınmasını hedeflediklerini sözlerine ekledi.