Güvenlik Konseyi ABD'nin saldırısı için acil toplandı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD'nin Suriye'nin Humus kentindeki Şayrat Hava Üssü'ne düzenlediği operasyonun ardından olağanüstü toplandı.

Toplantı talebinin BMGK'nın geçici üyelerinden Bolivya'dan geldiği öğrenildi.

Toplantıda Suriye yönetiminden bir temsilci de yer alıyor. Oturumda konuşan BM Genel Sekreter Yardımcısı Jeffrey Feltman, BMGK'nın İdlib'deki saldırı iddiasını soruşturmak için toplanması gerektiğini söyledi: "Umarım Konsey, Han Şeyhun'da düzenlendiği iddia edilen kimyasal saldırıyı araştırmak için bir araya gelip bu sorumluluğu yerine getirebilir."

İngiltere: Esad'sız yönetime ihtiyaç var

İngiltere'nin BM Temsilcisi Matthew Rycroft, İdlib'de kimyasal saldırı düzenlemekle suçladığı Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın eylemleriyle Rusya'yı rezil ettiğini savundu.

Rycroft, "Suriyelilerin yeni bir çağ için Esad'sız yönetime ihtiyacı var. Esad'a baskı uygulayacağını söyleyen Rusya'nın da sözlerini tutması gerekiyor. Ama bunun yerine Esad, ateşkese uymayarak, insani yardımının geçişine izin vermeyerek ve şimdi de halkına karşı kimyasal silah kullanarak, her fırsatta Rusya'yı rezil ediyor" dedi.

Fransa: ABD'nin saldırısı, meşru bir yanıttır

Fransa'nın BM Temsilcisi François Delattre, ABD'nin Şayrat Hava Üssü'ne düzenlediği saldırıyı savundu. Delattre, şunları kaydetti: "ABD'nin saldırısı, bu (kimyasal) saldırılara meşru bir yanıttır ve geleceğe dair önemli bir sinyaldir. Bu gelişmeler Suriye için siyasi müzakereleri hızlandırmaya yardımcı olabilir."

Müzakereler sürüyor

Öte yandan Suriye'nin İdlib kentinde kimyasal silahlarla gerçekleştiği iddia edilen saldırıya ilişkin hazırlanan üç ayrı BMGK karar tasarısının müzakereleri de devam ediyor.

ABD, İngiltere ve Fransa bir tasarı hazırlamış ardından da Rusya karşı tasarı hazırlayarak üyelere sunmuştu.

Arayı bulmak isteyen BMGK'nın 10 geçici üyesi ise üçüncü bir tasarı hazırlayarak üyelere dağıtmıştı. Bu tasarıların oylama için Konsey'e getirilip getirilmeyeceği henüz açıklanmadı.

ABD ve Rusya'dan açıklama

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Haley, Suriye'nin Şayrat Askeri Üssü'ne düzenledikleri askeri operasyona ilişkin, "Dün gece çok ölçülü bir adım attık, daha fazlasını yapmaya hazırız ama umuyoruz gerek kalmaz." dedi.

Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilci Yardımcısı Vladimir Safronkov, ABD'nin Suriye'de düzenlediği saldırının teröristlerin elini güçlendirdiğini söyledi. 

ABD'nin Suriye'ye saldırısı

ABD'ye ait savaş uçakları, dün gece Humus'a 40 kilometre mesafede bulunan Şayrat Hava Üssü'ne 59 Tomahawk füzesi attı. ABD Başkanı Donald Trump, saldırının İdlib'de düzenlendiği iddia edilen kimyasal saldırıya cevap niteliğinde olduğunu ifade etti. Washington, İdlib'deki yaşanan olaydan Şam'ı sorumlu tutuyor.

İdlib'te kimyasal silah saldırısı

Salı günü İdlib'in bir ilçesinde düzenlendiği iddia edilen kimyasal saldırıda 100'e yakın kişi hayatını kaybetti, 200'e yakın kişi yaralandı. Olayı duyuran Suriyeli muhalifler, Suriye ordusunun kimyasal silahla saldırdığını iddia ediyor.

Suriye yönetimi, ellerinde kimyasal silah bulunmadığını, muhtemelen İdlib'deki cihatçı örgütlerin kimyasal silah deposunun vurulmuş olduğunu ifade ediyor.

Dünyadan nasıl tepkiler geldi?

ABD'nin Suriye'deki El Şayrat Hava Üssü'ne düzenlediği saldırıya ülkelerden farklı tepkiler geldi.

Suriye Devlet Başkanlığı"ndan yapılan açıklamada, saldırı "aptalca ve sorumsuzca bir davranış" olarak nitelendirilirken, şu ifadelere yer verildi:

"Bu saldırganlık, Suriye'nin terör unsurlarıyla mücadele etme, onları yok etme ve her nerede olursa olsun bu amaca yönelik atılacak adımları hızlandırma konusunda azmini artırmıştır."

Açıklamada, bu saldırısının ABD yönetiminin "sahte bir propaganda kampanyasının içine çekildiğini" gösterdiği öne sürüldü.

Lavrov: 2003 Irak işgalinde yaşananları anımsatan bir provokasyon

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, ABD'nin Suriye'ye yönelik füze saldırısını bir "provokasyon olarak nitelendirdi ve ABD ile ilişkilerde tamir edilemez zararlar vermeyeceğini umduğunu söyledi.

Lavrov, füze saldırını "tamamen uydurulmuş bir bahaneyle yapılmış saldırgan bir eylem" olduğunu ifade ederek, her şeyin ABD ile İngiltere ve diğer bazı müttefiklerinin 2003 yılında uluslararası hukuku ciddi şekilde ihlal ederek BM Güvenlik Konseyi kararı olmadan Irak'ı işgal etmeleri sırasında yaşananları anımsattığını söyledi.

Lavrov, dönemin Dışişleri Bakanı Colin Powell'in küçük bir şişede şarbon mikrobunu göstermesine atıfta bulunarak, "Ancak o zaman en azından bazı maddi kanıtlar ortaya koymaya çalışmışlardı. Şimdi ortaya hiçbir gerçek koymaya bile tenezzül etmiyorlar" dedi.

Kremlin: Uluslararası normları çiğneyen bir saldırganlık

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da saldırıyı "bir egemen devlete yönelik, uluslararası normları çiğneyen bir saldırganlık" olarak tanımladı. Peskov, Suriye ordusunun kimyasal silaha sahip olmadığını, rejime ait tüm kimyasal silahların uluslararası denetçiler gözleminde yok edildiğini söyledi ve ekledi:

"Bu adım hâlihazırda kötü bir noktada olan ABD-Rusya ilişkilerine hatırı sayılır bir zarar vermiştir."

'İdlib'den önce hazırlanmış bir saldırı'

Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada da, "Uzman bir kişi, Washington'ın vurma kararını İdlib'deki olaylardan önce aldığını ve bu olayın gövde gösterisi yapmak için bir bahane olarak kullanıldığını çok açık bir şekilde görülebilir" denildi.

Şubat ayında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile buluşan ve bu hafta da Esad'ın Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılanması için çağrıda bulunan ABD Kongresi Üyesi Tulsi Gabbard, ABD'nin Suriye'ye düzenlediği saldırıyı eleştirdi.

'Vahim sonuçları olacak bir öngörüsüzlük'

ABD Temsilciler Meclisi'nde Hawaii'yi temsil eden Demokrat Parti üyesi Tulsi Gabbard, "ABD yönetimi dikkatsizce, düşünmeden ve vahim sonuçlarını hesaba katmadan bir saldırı düzenledi" dedi.

Gabbard, Esad yönetiminin kimyasal silah kullanarak bir saldırı gerçekleştirdiğine yönelik henüz bir kanıt olmadığına dikkat çekerken "Trump'ın savaş yanlılarının tavsiyelerini dikkate alarak bizim yasadışı rejim değişikliği savaşımızı kızıştırması beni üzdü ve sinirlendirdi. Bu hamle öngörüsüzlüktür ve daha fazla sivilin ölmesine, daha fazla sığınmacıya, El Kaide ve diğer teröristlerin güçlenmesine ve ABD ile Rusya arasında potansiyel bir nükleer savaşa yol açacaktır" ifadelerini kullandı.

İsrail: Yalnızca Şam'da değil Tahran ve Pyongyang'da da yankılanmalı

İsrail, ABD'nin Suriye'ye gerçekleştirdiği saldırıyı "tamamen desteklediğini" açıkladı.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada "Başkan Trump kimyasal silahların kullanımına tahammül edilmeyeceğine dair güçlü ve net bir mesaj verdi. İsrail Başkan Trump'ın kararını tamamen destekler ve Esad rejiminin korkunç eylemlerine verilen yanıtın yalnızca Şam'da değil, Tahran ve Pyongyang'da (Kuzey Kore'nin başkenti) da yankılanmasını umar" ifadelerini kullandı.

Çin: Durumun kötüleşmesi önlenmeli

Çin, ABD'nin füze saldırısının ardından durumun daha da kötüleşmesinin ivedilikle önlenmesi gerektiğini söyledi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Çin'in tüm taraflara siyasi çözüme bağlı kalma çağrısı yaptığını ifade etti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: Kimyasal saldırının sorumlularından hesap sorulmalı

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Bu müdahalenin tüm sorumluluğu Suriye hükümetine aittir" dedi.

Saldırı öncesinde ABD Savunma Bakanı James Mattis tarafından saldırıyla ilgili bilgilendirildiğini belirten Stoltenberg, "Kimyasal silahların kullanılması kabul edilemez, yanıtsız kalamaz ve sorumlularından hesap sorulmalı" diye konuştu.

Merkel ve Hollande'dan ortak açıklama: Sorumlusu Esad

Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, ABD'nin Suriye saldırısı sonrasında bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İki lider, görüşmenin ardından ortak bir açıklama yayınladı.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

"Bunun sorumlusu yalnızca Devlet Başkanı Esad'dır. Defalarca kimyasal silah kullanması ve kendi halkına suç işlemesi nedeniyle Fransa ve Almanya 2013 yazında, Guta'daki katliamın ardından yaptırım talebinde bulunmuştur. Fransa ve Almanya ortaklarıyla birlikte, Birleşmiş Milletler çerçevesi içinde, Devlet Başkanı Esad'ı suçlarından ötürü sorumlu tutmak için çabalarına devam edecektir."

Tusk: AB, Suriye'de ABD ile birlikte çalışacak

Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk, ABD'nin Suriye saldırısıyla ilgili attığı Twitter mesajında şu yorumu yaptı:

"ABD saldırıları, barbarca kimyasal saldırılara karşı kararlılık gösterilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. AB, Suriye'deki vahşetin sona erdirilmesi için ABD ile birlikte çalışacaktır."

İtalya Dışişleri Bakanı Angelino Alfano, ABD'nin Suriye'deki hamlesini "zamanlama ve yöntem olarak ölçülü" diye niteledi.

Saldırının "kabul edilmesi mümkün olmayan cezasızlık hissine bir yanıt ve Esad'ın daha fazla kimyasal silah kullanmasının önüne geçecek caydırıcı bir adım" olduğunu belirten Alfano, İtalyan hükümetinin Akdeniz'deki gelişmeleri pür dikkat izlediğini söyledi.

Polonya: Esad sınırı aştı

Polonya hükümeti, ABD'nin Suriye'ye yönelik saldırısını desteklediğini açıkladı. Hükümet sözcüsü Rafal Bochenek "Esad sivillere karşı kimyasal silah kullanarak bir sınırı aştı. ABD'nin bu adımının istikrar getireceğini umuyoruz" dedi.

'Esad deli değil, kimyasal saldırı kanıtı yok'

İngiltere'nin eski Suriye Büyükelçisi Peter Ford, Suriye'nin kimyasal silah kullanarak bir saldırı gerçekleştirdiğine yönelik herhangi bir kanıt bulunmadığını söyledi. BBC'ye konuşan Ford, kitle imha silahlarına sahip olduğu iddiasıyla başlatılan İkinci Irak Savaşı'nı hatırlattı. Ford, şu ifadeleri kullandı:

"Patlamanın nedeninin söyledikleri şey olduğuna yönelik bir kanıt yok. Irak'ta olanları hatırlayın. Burada görgü tanıklarının 'havadan kimyasal silahla saldırı gerçekleştiği' yönünde ifadeleri var. Ama havadan atılan bir bombanın kimyasal silah olup olmadığını göremezsiniz. Bu ifadeler değersizdir. Bunun sonuçlarını da düşünmek lazım."

"Esad'ın kimyasal saldırı gerçekleştirmiş olması mantıklı gelmiyor. Kanıtları incelerken beynimizi devre dışı bırakmayalım. Böyle bir şey Esad'ın kendi yenilgisine yol açardı. Esad deli değil."