Bursa'da resim sergisine 'çıplaklık' sansürü!

Neohaber'den Nilay Kamu'nun haberine göre; Bursa'da altı ay önce ressam-akademisyen Avni Yamaner'le ortak bir sergi açmak üzere başvuruda bulunan Ayfer Demircioğlu, Bursa Büyükşehir Belediyesi Tayyare Kültür Merkezi ile iletişime geçti. Serginin açılması için gerekli belgeleri topladı ve talep edilen ücreti yatırdı.

15 Nisan Pazartesi günü akşam saatlerinde serginin açılışı yoğun katılımla gerçekleşti. Bursalılar tarafından beğenilen sergiyi açılıştan bir gün sonra ziyaret eden ve ismi öğrenilemeyen bir vatandaş, sergide bulunan bazı eserleri sert sözlerle eleştirdi. Şahıs, resimleri müstehcen bulduğunu, eserlerin çıplaklık barındırdığını söyleyip ressam Ayfer Demircioğlu'yla münakaşaya girdi. Demircioğlu'nun sakinleştirme çabalarına karşın erkek şahıs, "Bursa Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'nde yaklaşık iki ay önce kaldırılan iki heykeli ben kaldırttım. Bu resmi de kaldırtacağım. Çıplak kadınların sergilenmesine 'sanat' diyorsunuz peki çarşaflı kadınlar neden yok? Sizi şikâyet edeceğim" diye bağırdı.

Bu sırada ressam Ayfer Demircioğlu, "Beyefendi bizim resimlerimizi sanatsal çerçevede eleştirebilirsiniz. Sizin çıplaklık barındırdığını iddia ettiğiniz resimlerde çıplaklık yok. Bunlar figüratif eserler ve çıplaklık içermiyor. Siz de, çarşaflı kadınlardan oluşan bir resim sergisi yapma özgürlüğüne sahipsiniz. Bu sergiyi açınız biz de gelip sizin eserlerinizi değerlendirelim, sanatsal içerikli yorumlarımızı ortaya koyalım, eleştirelim" diye karşılık verdi.

Öfkeli tavırlarıyla dikkat çeken şahıs Demircioğlu sözlerini tamamlamadan "Bu resmi kaldırtacağım" deyip sergiden ayrıldı.

"Şikayeti inceleme gereği bile duymadılar"

Bir gün sonra sergisi kapatılınca ressam Ayfer Demircioğlu şaşkına döndü. Uluslararası başarıları olan Demircioğlu, süreci şöyle anlattı:

"Normalde şikâyet içerikli taleplerin incelenmesi 10 gün sürer. Bize yönelik şikâyet 18 saatte işleme kondu. Şikâyeti inceleme gereği bile duymadılar. Bir gün sonra Tayyare Kültür Merkezi'nden arandım. 'Yukarıdan gelen direktif' doğrultusunda sergideki nü resimlerin müstehcen bulunduğu ve ilgili resimlerin toplatılması gerektiği söylendi. Ancak sanata sansürü asla kabul etmeyeceğini kesin bir dille ifade ettim. 'Ne derseniz deyin bu sergi toplanacak' cevabıyla karşılaştım."

İşte bir vatandaşın şikayeti ile serginin kaldırılmasına neden olan 'nü' resim...

Bursa'da daha önce de heykeller kırılmıştı

Ressam Ayfer Demircioğlu'ndan önce aynı alanda Hayati Çetin'in sergisi sanatseverlerin beğenisine sunulmuştu ve Çetin'in sergisi 'nü' tablolardan oluşuyordu. Çetin'in eserlerinin sansüre uğramadığını söyleyen Demircioğlu, "Kendisiyle iletişime geçtim. Bu gelişmeyi de itiraz dosyama ekleyeceğim"dedi.

Bursa'da geçen yaz iki kez kısa aralıklarla Konak Kültür Evi'ndeki heykeller çıplaklık gerekçesiyle kırılıp parçalanmıştı.

Ancak Demircioğlu bu saldırının her yıl uluslararası çapta düzenlediği "Cumhuriyet Sergisi"nden kaynaklanabileceğini düşünüyor. Ünlü ressam, "Şikâyetler bu kadar kısa sürede işleme koyulmuyor ve şikâyetçi olan kişi daha önce de Devlet Güzel Sanatlar Galeri'sinde kadın ve erkek heykeli olmak üzere iki heykeli şikâyet ederek kaldırttığını gururla anlatıyor" dedi. Demircioğlu sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sergimin toplatılacağı söylendi. Bursa Büyükşehir Belediyesi Tayyare Kültür Merkezi'nde çalışan emekçi arkadaşları zor durumda bırakmamak adına bütün resimlerimi toplayıp kendi sergimden ayrıldım. Kendilerinden yazılı bir bilgilendirme istedim. Bana salon tahsis koşullarından '11. Madde'ye uymadığımı. Sergimin bu gerekçeyle kaldırıldığını illetiler."

Yaşanan olaydan sonra Ayfer Demircioğlu, sonraki sergilerini kültür sanat etkinliklerine önem veren Nilüfer'deki sanat evlerinde açacağını belirtti. Sanat hayatı boyunca dokuz sergide eserleri bulunan Demircioğlu, toplamda 37 kişisel sergi açtı. Söz konusu sergiyi ise sanatçı ve akademisyen Avni Yamaner ile beraber açmıştı, olay sonrası ise serginin kapatılması iki sanatçıyı da olumsuz etkiledi. Demircioğlu, eserlerinin belediyede yaptırım gücü olduğu düşünülen ve ismi tespit edilemeyen şahsın talebi doğrultusunda müstehcenlik gerekçesiyle kaldırılmasının akıl almaz bir gelişme olduğunu, sanat karşıtı sansürcü anlayışa karşı eylem çağrısında bulunduğunu ama kimsenin desteğini alamadığını belirtti.

'Asıl müstehcen olan sansürdür'

Konuyu köşesine taşıyan Yeni Marmara Gazetesi yazarı Can Ertan, asıl müstehcen olanın sansür olduğunu yazdı. Ressam Ayfer Demircioğlu'nu sanatseverlerin, ressamlar iyi tanıdığını aktaran Ertan, "Sanat eserine kişisel takıntılarla bakılmaz. Sanat eserine estetik ölçütlerle yaklaşılır." dedi. Ertan, "Kaldı ki resimlerin müstehcenlikle alakası yok. Sergiye de zaten önce izin verilmiş. Ancak... Kim bu devreye giren ve heykelleri kaldırmakla övünen şimdi de bu resimleri kaldırtacağım diyen sansürcü vatandaş? Neden bir kişinin önyargısıyla, Bursa gibi bir kentte bu akıl almaz yanlışa düşülüyor ve sanata sanatçıya saygısızlık yapılıyor; apar topar sergi kaldırılıyor?" sorularını yöneltti.

CAN ERTAN'IN YAZISI İÇİN TIKLAYIN

Serginin kapatılmasına gerekçe yapılan 11. Madde

"Galerilerimizde sergilenecek yapıtlar; milli değer yargılarını küçültücü, değersiz kılıcı ya da alay edici, kışkırtıcı ve sömürücü nitelikte olmamalı; belirgin politik amaçlara yönelik bulunmamalı; Atatürk, manevi değer ve inançlar gibi milletçe duyarlı olduğumuz konularda yanlış anlaşılmaya yol açacak ve gelenek ve göreneklerimize ters düşmeyecek şekilde olmalıdır."

Ayfer Demircioğlu kimdir?

Ankara Kız Teknik Yüksek Öğretmen okulunda 3 yıl okudu. 4 yıl Bursa Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Koruma ve Geliştirme Derneği Başkanlığı yaptı, 8 yıl Bursa Kadın Ressamlar Derneği yönetiminde çalıştı. Yurt içinde 35 kişisel, 260 karma sergi, yurt dışında 8 sergisi bulunuyor.

İki kez Artist Sanat Fuarı'na (TÜYAP) katıldı. Sanat projelerine koordinatörlük görevi yapan Demircioğlu, Uluslararası Plastik Sanatçılar Derneği (UPSD), Birleşmiş Ressamlar ve Heykeltıraşlar Derneği (BRHD) üyesi.

Demircioğlu halen kurucu üyelerinden olduğu Bursa Güzel Sanatlar Birliği Derneği Başkanlığı görevini sürdürüyor.